Η χώρα που έβλεπε τις άλλες χώρες να περνούν

Η Ελλάδα είναι εγκλωβισμένη σε συζητήσεις και προβλήματα που στις περισσότερες χώρες του κόσμου έχουν ξεπεραστεί – το ίδιο και οι Εθνικές της. 

Η αποτυχία της Εθνικής Μπάσκετ στο Παγκόσμιο Κύπελλο και η αποτυχία της Εθνικής Ποδοσφαίρου στα προκριματικά του Euro έχουν μια μεγάλη διαφορά και ένα βασικό κοινό στοιχείο. 

Η διαφορά είναι ότι στην πρώτη περίπτωση, ελέω Γιάννη, υπήρχαν μεγάλες προσδοκίες και άρα μεγαλύτερη απογοήτευση. Από την Εθνική Ποδοσφαίρου, ουδείς έχει προσδοκίες πλέον – η πλήρης απαξίωση στην οποία έχουν φέρει τους εαυτούς τους οι Έλληνες ποδοσφαιριστές (και όλοι οι υπεύθυνοι για αυτήν την κατάντια) δεν προκαλεί καν θλίψη, προκαλεί βαρεμάρα. 

Το κοινό τους στοιχείο είναι ότι αμφότερες έχουν ξεπεραστεί από τις απαιτήσεις της εποχής.

Στο ποδόσφαιρο, από τότε που εμφανίστηκε ο Πεπ Γκουαρδιόλα το απολύτως παθητικό στιλ παιχνιδιού που οδήγησε στις επιτυχίες της περασμένης δεκαετίας μπήκε στο χρονοντούλαπο της ιστορίας! Ομάδες που δεν ξέρουν να πιέζουν ψηλά και δεν ξέρουν τι να κάνουν όταν έχουν την μπάλα στα πόδια τους, απλώς δεν έχουν τύχη στο υψηλό επίπεδο. Η Εθνική Ελλάδος του Χερ Ότο και του Δον Φερνάντο έπαιζε άμυνα βαθιά στο γήπεδο και στην επίθεση έκανε τα απολύτως απαραίτητα. Είχε όμως καλούς παίκτες, δυνατές προσωπικότητες, σοβαρότητα, οργάνωση και σωστή νοοτροπία, στοιχεία που τελικά οδήγησαν σε σπουδαία επιτεύγματα. Ακόμα κι εκείνες οι ομάδες σήμερα δεν ξέρω τι θα κατάφερναν. Ξέρω όμως ότι ο Σάντος, έχοντας αντιληφθεί ότι το πράγμα αλλάζει, ήδη στο Μουντιάλ του 2014 παρουσίασε μια βελτιωμένη Εθνική, με σκληρή άμυνα αλλά και επιθετικές αρετές, όταν έβγαινε μπροστά. Έτσι έφτασε ένα πέναλτι μακριά από την οχτάδα της διοργάνωσης. Η αποχώρηση του ξεκίνησε την ελεύθερη πτώση που συνεχίζεται μέχρι σήμερα. 

Η συζήτηση σχετικά με τις αιτίες αυτής της καθίζησης είναι σωστές και ταυτόχρονα λάθος. Προφανώς η Ομοσπονδία έχει ευθύνες, οι πρώην και οι νυν πρόεδροι, οι πρώην και οι νυν προπονητές, οι κακομαθημένοι ποδοσφαιριστές, όλα αυτά παίζουν τον ρόλο τους. Αλλά υπάρχει εντέλει και ένα δομικό πρόβλημα το οποίο δεν συζητιέται επαρκώς. Η πλήρης και ολοκληρωτική αδυναμία του ελληνικού ποδοσφαίρου να ανταποκριθεί στα σύγχρονα ζητούμενα του αθλήματος! 

Ενώ εδώ και δέκα χρόνια περίπου, στον χώρο των χαφ κυριαρχούν τα περίφημα «εξαροοκτάρια», παίκτες (deep lying playmakers που λέμε και το χωριό μου) που ξέρουν καντάρια μπάλα και συνδέουν το κέντρο με την επίθεση (Τσάβι, Ινιέστα, Πίρλο παλιότερα – ΝτεΜπρόινε, Σίλβα, Έρικσεν, Μόντριτς, Πογκμπά, Βεράτι σήμερα), εμείς δεν έχουν βγάλει ούτε ένα ολοκληρωμένο μέσο! Ενώ σχεδόν όλες οι ομάδες, ακόμα κι εκείνες που παίζουν με αντεπιθέσεις, μαθαίνουν στα παιδιά την σωστή, οργανωμένη πίεση ψηλά και την καλή κυκλοφορία, εμείς επιμένουμε σε γραμμή μαζινό και γιούργια. Εκτός τόπου και χρόνου.

Το ίδιο μέσες – άκρες συμβαίνει και στο μπάσκετ. Οι Golden State Warriors έδωσαν με τους τίτλους τους την απαραίτητη υπόσταση σε μια «επανάσταση» που είχε ξεκινήσει πριν από αυτούς – την επανάσταση του τριπόντου. Τα σουτ από τα πέντε μέτρα έχουν σχεδόν καταργηθεί από το επιθετικό ρεπερτόριο των ομάδων , το παιχνίδι κοντά στο καλάθι και τα τρίποντα μονοπωλούν τις επιθέσεις. Όλοι οι παίκτες, ψηλοί, κοντοί, μεσαίοι, πρέπει να σουτάρουν καλά και να ανοίγουν το γήπεδο, για να έχουν θέση στο παρκέ. 

Θα μου πείτε, ναι, αλλά ο MVP του NBA δεν σουτάρει. Σωστά. Μόνο που ο Γιάννης διαθέτει εξωπραγματικά αθλητικά προσόντα και επίσης έχει την τύχη να βρίσκεται σε μια ομάδα που ξέρει πώς να τα εκμεταλλευτεί. Οι Μπακς γέμισαν το ρόστερ τους με σουτέρ και άφησαν την μπάλα στον Αντετοκούνμπο. Οι αντίπαλοι γνώριζαν ότι αν τον έπαιζαν συνδυασμένα θα έμεναν ελεύθερα τα σουτ, τα σουτ έμπαιναν, ο Γιάννης βρήκε χώρους, μέχρι που έπεσε στον τοίχο των Ράπτορς και η σεζόν τελείωσε. Το συμπέρασμα όμως δεν αλλάζει: το σύγχρονο μπάσκετ θέλει σουτέρ. Στο ελληνικό μπάσκετ, ο καλύτερος τέτοιος που έχει βγει εδώ και είκοσι χρόνια ήταν ο Αντώνης Φώτσης! Μέχρι πρότινος είχαμε παίκτες, οι οποίοι στην πορεία της καριέρας του, μέσα από σκληρή δουλειά, ανέπτυξαν αξιόπιστο σουτ – ο Διαμαντίδης, ο Παπαλουκάς, ο Σπανούλης. Τώρα δεν έχουμε ούτε αυτό. Όταν οι αντίπαλοί μας σουτάρουν από παντού, εμείς παίζουμε με Πανανικολάου και Παπαπέτρου στα φτερά, δυο φιλότιμα φόργουορντ που κάνουν πολλές δουλειές αλλά δεν κάνουν την βασική: να ανοίξουν το γήπεδο για τον Γιάννη! Το μπάσκετ που παίξαμε στην Κίνα ήταν αναχρονιστικό και δικαιολογημένα απέτυχε. Το χειρότερο: οι φουρνιές που έρχονται από πίσω μοιάζουν να έχουν τις ίδιες αδυναμίες. 

Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί δεν δουλεύουμε από την βάση για να βγάλουμε παιδιά που να σουτάρουν καλά, που να παίζουν σωστά με την μπάλα στα πόδια; Παιδιά με λίγα λόγια που να έχουν τις προδιαγραφές για να ανταποκριθούν στο μπάσκετ και το ποδόσφαιρο του σήμερα και του αύριο; 

Κυρίως επειδή είμαστε εγκλωβισμένοι, όχι μόνο αθλητικά αλλά ως χώρα, σε αντιλήψεις και πρακτικές του παρελθόντος, μαζί ασφαλώς και με τα αγαπημένα μας περασμένα μεγαλεία. Όταν εμείς φτιάχναμε τον Παρθενώνα, εσείς τρώγατε βελανίδια. Και στην μπαλίτσα με «τσούκου- τσούκου» πήγαμε μπροστά, τι «τίκι – τάκα» και βλακείες. Και στην σπυριάρα με σκεπτόμενο μπάσκετ κατραπακιάσαμε του Αμερικάνους! 

Κάπως έτσι, συζητώντας σταθερά για τα περασμένα και σπανίως για τα μελλούμενα, γίναμε η χώρα που έβλεπε τις άλλες χώρες να περνούν. 

Την ώρα που στον υπόλοιπο πλανήτη οι κοινωνικοπολιτικές συζητήσεις αφορούν κυρίως στην τεχνολογική επανάσταση και τις συνέπειές της στις εργασιακές σχέσεις, στο περιβάλλον, παντού, εμείς συζητάμε ακόμα σαν να έχει σταματήσει ο χρόνος στον Εθνικό Διχασμό ή έστω στον Εμφύλιο! 

Ιστορία που πρέπει να καλλιεργεί την Εθνική Συνείδηση, πανεπιστημιακό άσυλο και ιδιωτικά πανεπιστήμια, μαθητικές παρελάσεις και πρωινές προσευχές, παπαδαριό και ντεμέκ επανάσταση, ένας αχταρμάς δίχως αρχή και τέλος! 

Διλήμματα που δεν υπάρχουν, Ιδεολογήματα και σχήματα πλήρως ξεπερασμένα οπουδήποτε αλλού, εδώ παραμένουν κυρίαρχα στον δημόσιο λόγο. 

Ενώ τριγύρω μας συμβαίνει καθημερινά κοσμογονία, εμείς κλείνουμε τα μάτια και επαναπαυόμαστε στην ασφάλεια των οικείων, χιλιοπαιγμένων καυγάδων μας. Λες κι αν αρνηθούμε την πραγματικότητα, αυτή θα αλλάξει για χατίρι μας. 

Έλα όμως που δεν αλλάζει. Απλώς μας προσπερνά. Όπως μας έχει προσπεράσει εδώ και καιρό και στο ποδόσφαιρο και στο μπάσκετ. Και αν δεν αποφασίσουμε να την αντικρύσουμε κατάματα, ως έχει, χωρίς παρωπίδες, είμαστε καταδικασμένοι να συνεχίσουμε να την κυνηγάμε ασθμαίνοντας. Επί της ουσίας, δηλαδή, να κυνηγάμε την ουρά μας. 

Κώστας Κεφαλογιάννης / sdna.gr