Ποιες αλλαγές στις συντάξεις προωθεί η κυβέρνηση – Οι τέσσερις παρεμβάσεις

Σε τέσσερα σημεία επικεντρώνονται οι κυβερνητικές παρεμβάσεις που εξετάζονται για το ασφαλιστικό και τις συντάξεις. Πρόκειται για το νέο σύστημα των επικουρικών συντάξεων, την ενίσχυση της ανταποδοτικότητας εισφορών - παροχών, τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για εργαζομένους και εργοδότες, καθώς και την ψηφιοποίηση των συντάξεων που αναμένεται να δώσει λύση στο μείζον πρόβλημα των εκκρεμών συνταξιοδοτήσεων.

Οι σχετικές νομοθετικές πρωτοβουλίες θα εφαρμοστούν σταδιακά από το φθινόπωρο και προς την κατεύθυνση αυτή εργάζονται ειδικές ομάδες εργασίας αποτελούμενες από στελέχη της Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων στη γραμμή που έχει χαράξει η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας.

Οι αλλαγές στην επικουρική ασφάλιση θα αφορούν στους νέους ασφαλισμένους (από το 2021). Η κυβέρνηση θα δώσει για πρώτη φορά τη δυνατότητα στον ασφαλισμένο να επιλέξει τον επενδυτικό φορέα αλλά και το μείγμα της παροχής, όπως, για παράδειγμα, εφάπαξ καταβολή ή μηνιαία σύνταξη, την ηλικία λήψης της νέας επικουρικής, αλλά και την επενδυτική στρατηγική που θα ακολουθήσει. Εκτιμάται ότι με την πλήρη μετάβαση στο νέο κεφαλαιοποιητικό σύστημα επικουρικής ασφάλισης θα δημιουργηθούν στην ελληνική αγορά κεφάλαια, που ενδέχεται να ξεπεράσουν και τα 50 δισ. ευρώ. Θα υπάρχει η κύρια σύνταξη, η οποία θα είναι κρατική, δημόσια και διανεμητική και η νέα επικουρική σύνταξη, η οποία θα έχει τη λογική του ατομικού κουμπαρά, καθώς τα χρήματα του κάθε ασφαλισμένου θα παραμένουν στο δικό του όνομα και δεν θα κινδυνεύει ούτε από δημοσιονομικές κρίσεις – όπως βίωσαν με τον χειρότερο τρόπο οι σημερινοί συνταξιούχοι την τελευταία δεκαετία – ούτε από δημογραφικές πιέσεις που δυστυχώς η χώρα μας – όπως προβλέπουν όλοι οι αναλυτές – θα συνεχίσει να βιώνει τις επόμενες δεκαετίες.

Για την ανταποδοτικότητα των συντάξεων η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας σχεδιάζει να καθιερώσει νέους, βελτιωμένους συντελεστές αναπλήρωσης, αλλά το εύρος των αλλαγών θα εξαρτηθεί από την κατεύθυνση που θα δείξει η αναμενόμενη απόφαση του ΣτΕ. Πρόθεσή της είναι να αλλάξουν οι συντελεστές για την ανταποδοτική σύνταξη, ώστε όσοι έχουν περισσότερα χρόνια ασφάλισης να παίρνουν μεγαλύτερη ανταποδοτική σύνταξη. Σε κάθε περίπτωση όμως, η απόφαση του ΣτΕ θα δείξει ποιες αλλαγές θα γίνουν και στην ουσία ποιο θα είναι το νέο Ασφαλιστικό για τα επόμενα χρόνια. Το σχέδιο της νέας ηγεσίας του υπουργείου εργασίας (Βρούτσης, Μηταράκης) προβλέπει αλλαγή των συντελεστών αναπλήρωσης προκειμένου να ενισχυθεί η ανταποδοτική σχέση εισφορών – παροχών. Εμφαση θα δοθεί στο πεδίο 25 έως 38 έτη ασφάλισης, όπου εντοπίζονται οι μεγαλύτερες αδικίες.

Το σχέδιο του υπουργείου Εργασίας προβλέπει ισόποση μείωση των εισφορών για κάθε ένα από τα επόμενα τέσσερα χρόνια για τους εργαζομένους όσο και για τους εργοδότες στους οποίους περιλαμβάνονται και οι επαγγελματίες.

Συγκεκριμένα, οι συνολικές (εργοδοτικές και εργατικές) ασφαλιστικές εισφορές θα μειωθούν κατά 1,25% το 2020, κατά 1,25% το 2021, κατά 1,25% το 2022 και, επίσης, κατά 1,25% το 2023. Ετσι, οι κρατήσεις συνολικά υπέρ του ΕΦΚΑ θα ανέλθουν στο 18,75% το 2020, στο 17,5% το 2021, στο 16,25% το 2022 και τελικά στο 15% το 2023. Κάθε χρόνο, στο διάστημα 2020-2023, θα μειώνονται 0,625 μονάδες τόσο οι εργοδοτικές εισφορές όσο και οι εργατικές εισφορές. Εφόσον συμβεί κάτι τέτοιο, το 2023 οι εργοδοτικές εισφορές θα πέσουν στο 10,83% έναντι του 13,33% που είναι σήμερα, δηλαδή κατά 2,5 μονάδες. Την ίδια στιγμή, οι εργατικές εισφορές θα μειωθούν σταδιακά έως το 2023 στο 4,17% έναντι του 6,67% που είναι σήμερα.

Τέλος, η επαναλειτουργία του πληροφοριακού συστήματος ΑΤΛΑΣ, του ασφαλιστικού βιογραφικού δηλαδή που θα ενσωματώσει σταδιακά τα χρόνια ασφάλισης των Ελλήνων, είναι επίσης μία από τις επείγουσες προτεραιότητες της νέας ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας. Σύμφωνα με τα Νέα με νομοσχέδιο που θα κατατεθεί τον Νοέμβριο, ένα τμήμα των εκκρεμών συντάξεων θα ενταχθεί στο νέο ψηφιοποιημένο σύστημα με στόχο οι ψηφιακές συντάξεις να εκδίδονται ακόμα και σε λίγες μέρες. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα του υπουργού Γιάννη Βρούτση την 1η Ιουνίου 2020 το 34,37% των νέων συντάξεων θα βγαίνει αυτόματα, τον Ιανουάριο του 2021 το 57,76% θα εκδίδεται ψηφιακά, ενώ τον Ιούνιο του 2021 θα έχει ενσωματωθεί το 90% των υπό έκδοση συντάξεων. Με την ψηφιοποίηση θα μειωθεί δραστικά ο όγκος των εκκρεμών συνταξιοδοτικών αιτημάτων που ξεπερνούν τα 450.000.