«Οχι, το σινεμά δεν αλλάζει τον κόσμο»

Ο Πολ Λάβερτι εξομολογείται στο Flix

Ο σεναριογράφος και πιστός συνεργάτης του Κεν Λόουτς μάς μιλά για τη νέα τους ταινία «Δυστυχώς Απουσιάζατε». Ποιο είναι το μεγαλύτερο θύμα της οικογενειακής κρίσης;

O Kεν Λόουτς επιστρέφει, μετά το «Εγώ, ο Ντάνιελ Μπλέικ» και το Χρυσό Φοίνικα του 2016, με ένα ακόμα κοινωνικό και πολιτικό δράμα. Το «Δυστυχώς Απουσιάζατε» παρακολουθεί τον αγώνα του Ρίκι και της γυναίκας του Αμπι να στηρίξουν την οικογένειά τους. Ο Ρίκι αλλάζει δουλειές, ενώ η Αμπι που αγαπά τη δική της, προσέχει ηλικιωμένους. Παρόλο που δουλεύουν όλο και περισσότερες ώρες, όλο και πιο σκληρά, συνειδητοποιούν ότι ποτέ δεν θα αποκτήσουν το δικό τους σπίτι. Οταν προκύπτει μια χρυσή ευκαιρία, η Αμπι πουλάει το αυτοκίνητο της και ο Ρίκι αγοράζει ένα ολοκαίνουριο φορτηγάκι για να δουλέψει ως αυτοαπασχολούμενος μεταφορέας. Μόνο που η εργασιακή πίεση χτυπά την καρδιά αυτής της οικογένειας - ύπουλα, αλλά καταλυτκά...





Είτε γιατί η χώρα σου είναι δέκα χρόνια σε κρίση, ή γιατί προέρχεσαι από κοινωνικές τάξεις που το «laissez faire» του οικονομικού φιλελευθερισμού δεν ήταν ποτέ με το μέρος σου, είτε γιατί απλώς διαβάζεις κι ενημερώνεσαι και ξέρεις, για παράδειγμα, τι συμβαίνει στους υπαλλήλους της Amazon (και τις καταγγελίες που ουρούν σε μπουκάλια νερού γιατί δεν προλαβαίνουν) καταλαβαίνεις πολύ καλά τι ακούς: κανείς δεν σε προσλαμβάνει, δε θα έχεις ιατρική κάλυψη, θα χρεωθείς ένα αυτοκίνητο, θα επωμιστείς τις ζημιές του, θα δουλεύεις ατελείωτες ώρες με το καρότο μιας καλύτερης ζωής να κρέμεται μπροστά από τη μύτη σου. Αλλά δε θα το φτάνεις ποτέ. Κι αυτό ονομάζεται «όποιος θέλει, μπορεί», «η τύχη είναι στα χέρια σου», «οι ικανοί προκόβουν», «οι τεμπέληδες μόνο δεν τα καταφέρνουν». Τρέχα λοιπόν στον τροχό του χάμστερ. Με όποιο κόστος.




Κάπως έτσι ξεκινήσαμε τη συζήτηση με τον Πολ Λάβερτι, πιστό συνεργάτη, φίλο και σεναριογράφο του Κεν Λόουτς, ο οποίος μάς εξήγησε γιατί η οικονομική κρίση διαβρώνει τον κοινωνικό ιστό με τρόπους που δεν είναι άμεσα εμφανείς, αλλά είναι καταλυτικοί για την ίδια μας την επιβίωση.

Διαβάστε όλα όσα μάς είπε.

Η οικογένεια είναι το μεγάλο θύμα της οικονομικής κρίσης Με τον Ντάνιελ Μπλέικ εστιάσαμε σ' έναν άντρα που παλεύει το άδικο σύστημα σ' έναν καφκικό κόσμο. Αυτή τη φορά, θέλαμε να διερευνήσουμε τι επίδραση έχει η κρίση στις οικογένειες. Η κρίση διαβρώνει τον κοινωνικό ιστό, καταστρέφει τις σχέσεις.

Τι είναι το πιο πολύτιμο πράγμα για μία οικογένεια; Η οκογένεια που παρουσιάζουμε είναι μία απλή οικογένεια στη Βόρεια Αγγλία – θα μπορούσε να είναι οπουδήποτε στην Ευρώπη. Ναι, κάθε οικογένεια έχει τη δική της ιδιαιτερότητα και δυναμική. Τι κάνει όμως μία οικογένεια να λειτουργεί και τι την διαλύει; Ο χρόνος. Οσο αυξάνεται η ανάγκη των δύο γονιών (και πολλές φορές και των μεγαλύτερων παιδιών) να δουλεύουν, τόσο χάνουν την επαφή τους, τόσο απομακρύνονται, τόσο διαλύονται. Θέλαμε να βάλουμε μπροστά από το φακό ένα παράδειγμα. Τόσες και τόσες οικογένειες που τα μέλη τους κοιμούνται κάτω από την ίδια στέγη τις νύχτες, αλλά κατά τη διάρκεια της μέρας δεν προλαβαίνουν να ειδωθούν.



Η τεχνολογία δεν μας απελευθέρωσε, μάς σκλάβωσε Δεν ξέρω πώς είναι τα πράγματα στην Ελλάδα κι αν αντιστέκεστε ακόμα. Αλλά στην Αγγλία, όλα γίνονται πια αυτοματοποιημένα. Οι οδηγοί courrier ελέγχονται – πόσο γρήγορα οδηγούν, αν πετυχαίνουν τον στόχο της γρήγορης παράδοσης. Το μηχάνημα που χρησιμοποιούν, πολύ ειρωνικά το ονομάζουν «το όπλο», μετρά κάθε δευτερόλεπτο της μέρας τους. Χαλκάς μίας άλλου είδους σκλαβιάς. Αυτή η απίστευτη πίεση που κανείς δεν μπορεί να την επιβιώσει....

Ο καπιταλισμός σου πετάει το δέλεαρ του bonus, αλλά είναι το μεγάλο ψέμα Ο ιδιωτικός τομέας έχει δύο μεγάλες πλάνες. Οι εταιρίες πασάρουν όλο αυτό το σύστημα των “στόχων παράδοσης” ως ευκαιρία για bonus. Στην ουσία όμως είναι έλεγχος και λόγος απόλυσης. Ενα δεύτερο κόλπο που κάνουν είναι να σου λένε ότι «δεν είσαι υπάλληλος, αγοράζεις τον αέρα του φορτηγού σου, είναι ιδιοκτήτης franchise, βγες στο δρόμο κι αγωνίσου να βγάλεις κέρδος». Στην ουσία σου φορτώνουν όλα τα έξοδα του αυτοκινήτου και σε κάνουν να τρέχεις γύρω από την ουρά σου. Εχει στηθεί ένα σύστημα εξαπάτησης, από επιχειρηματίες, δικηγόρους, λογιστές. Ο εργάτης ξεζουμίζεται.




Μπορεί το σινεμά να αλλάξει τον κόσμο; Οχι. Οι ιστορίες σίγουρα βοηθάνε. Ο διάλογος που ξεκινά από κάτι που είδες στην μεγάλη οθόνη, σίγουρα είναι ένα βήμα. Αλλά είναι το πρώτο βήμα. Αν δεν οργανωθούμε και κάνουμε κάτι για όλα αυτά που συζητάμε, τίποτε δε θα αλλάξει.»

Η έλλειψη χρόνου, δημιουργεί περισσότερα έξοδα Η Αμπι, η μητέρα της ιστορίας, φροντίζει ηλικιωμένους. Γιατί σκεφτείτε το: όταν οι οικογένειες δεν έχουν χρόνο να προσέξουν ο ένας τον άλλον, προσλαμβάνουμε ανθρώπους να μεγαλώσουν τα παιδιά μας κι άλλους να φροντίσουν τους γονείς μας που γερνάνε. Κι όταν δεν υπάρχει κοινωνικό κράτος να βοηθήσει, κι εσείς στην Ελλάδα το ξέρετε καλύτερα από όλους πώς τέτοια επιδόματα είναι τα πρώτα που κόβονται, αναγκάζεσαι να δουλέψεις σε οποιαδήποτε δουλειά, να θυσιάσεις τα πάντα, για να παρέχεις στην οικογένειά σου αυτή τη βοήθεια. Φαύλος κύκλος.

Ο σύγχρονος άνθρωπος νιώθει συνεχώς ένοχος Ξυπνάει τα παιδιά του, κι αν προλαβαίνει, τα πετάει στο σχολείο. Δεν τα προλαβαίνει ξύπνια. Μία ξένη γυναίκα ή μια γιαγιά τα φροντίζει, εκείνος τα φιλάει το βράδυ στα κρεβάτια τους. Τα ζευγάρια δεν συναντιούνται για μία ουσιαστική επικοινωνία. Απομακρύνονται σταδιακά. Ολοι τρέχουμε πανικόβλητοι σε δουλειές που δεν μπορούν να τους δώσουν καμία ποιότητα ζωής. Γιατί δουλεύουμε τότε; Σκεφτείτε το; Για να πληρώνουμε, κι αυτό αν τα καταφέρνουμε, τα πάγια έξοδα; Για να χρεωνόμαστε περισσότερο; Για να μη ζούμε με τους αγαπημένους μας και να μη χαιρόμαστε ή να στηρίζουμε τα παιδιά μας που μας χρειάζονται; Και, το ξέρετε, αν τα παιδιά μεγαλώνουν έτσι, το τίμημα θα το πληρώσουμε μετά και οι οικογένειες και οι κοινωνίες.



Αν δεν μπορείς να τα βγάλεις πέρα, εσύ φταις – είσαι τεμπέλης, χαζός ή αποτυχημένος Αυτό σου λέει το σύστημα. Το ξέρετε, σας χαρακτήρισαν τεμπέληδες στην Ελλάδα. Και δεν είναι καθόλου έτσι. Δεν μπορεί ένας απλός εργάτης να επιτύχει μέσα σ' ένα τέτοιο σύστημα. Είναι όλο στημένο για να βγάζουν χρήματα μόνο όσοι έχουν το πλεονέκτημα από την αρχή. Οι υπόλοιποι ζουν την πλάνη και την απόγνωση του “αμερικανικού ονείρου” που δεν εκπληρώνεται ποτέ σε αυτούς. Αυτό βρήκε και σε αυτό πάτησε ο Τραμπ. Σε αυτή την οργή ανθρώπων που μπορεί να δούλεψαν σκληρά (κι αυτοί και οι γονείς τους) αλλά δεν εξαργυρώθηκαν ποτέ οι κόποι τους. Κι άνθρωποι που νιώθουν εξαπατημένοι, είναι θυμωμένοι κι έτοιμοι για όλα. Αυτό κάνει η Δεξιά – αντί να επικεντρωθούμε στην απληστία των επιχειρήσεων και στο άδικο σύστημα, μάς αποπροσανατολίζει: ας ρίξουμε το φταίξιμο στους μετανάστες τους άρρωστους, τους άνεργους. Αυτοί σου πήραν τις δουλειές, τα κοινωνικά δικαιώματα, αυτούς πληρώνεις από την τσέπη σου.



Η οικονομική ανισότητα, φέρνει πολιτικούς κραδασμούς Ολα όσα γίνονται αυτή τη στιγμή στον κόσμο είναι αποτέλεσμα της ανισότητας στη διαχείριση των πόρων. Αυτή η χυδαία επικράτηση του 1%, δεν έφερε μόνο την παγκόσμια οικονομική κρίση. Εφερε και την οικολογική καταστροφή, την κλιματική αλλαγή, αλλά και την αύξηση της θνησιμότητας. Σύμφωνα με μελέτη που έγινε στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον, αυτή η πίεση έχει αφαιρέσει έναν μέσο όρο 9 χρόνων ζωής από τον σύγχρονο άνθρωπο. Διανύσαμε όλο αυτό το ιστορικό τόξο, κάναμε ανακαλύψεις, φέραμε ανάπτυξη, για να πεθαίνουμε πάλι νέοι, σαν τον άνθρωπο στις αρχές του 20ου αιώνα που ήταν εκτεθειμένος στις αρρώστιες. Η μεγαλύτερη αρρώστια είναι η εργασιακή πίεση.

Η ανακατανομή του πλούτου μοιάζει με ουτοπία, αλλά δεν είναι Φυσικά και συμφέρει το σύστημα να σου λέει “δεν γίνονται αυτά τα πράγματα”. Φυσικά και γίνονται. Δε θέλουν να γίνουν. Τρέμουν μήπως και γίνουν. Ομως είναι μόνο κοινή λογική: δεν μπορούμε να ζούμε έτσι. Πρέπει να απαιτήσουμε την ανακατανομή των πόρων. Και σε αυτό φταίει η Αριστερά – δεν έχει δείξει ούτε τη δύναμη, ούτε τον τρόπο για το πώς θα το καταφέρει. Οφείλει να γίνει πιο ευρηματική η Αριστερά.



Πάνω από όλα, ο Κεν Λόουτς είναι φίλος μου Τον αγαπάω και τον εκτιμώ. Είμαι τυχερός που βρεθήκαμε σε αυτή τη ζωή. Μοιραζόμαστε κοινές αξίες, κοινά όνειρα, την ίδια ανάγκη για κοινωνική δικαιοσύνη. Και είμαστε επίσης τυχεροί γιατί οι δουλειές μας είναι διαφορετικές: εκείνος σκηνοθετεί, εγώ γράφω. Συναντιόμαστε στα μισά και φτιάχνουμε ένα ολόκληρο: μια ταινία. Είναι απίστευτα απαιτητικός και, ταυτόχρονα, εξαιρετικά γενναιόδωρος. Οχι μόνο με μένα, με όλη την ομάδα του. Γιατί λέμε “μία ταινία του Κεν Λόουτς” αλλά από πίσω υπάρχει μια πολύ μεγάλη ομάδα ανθρώπων. Επίσης, αυτό που δεν ξέρει ο πολύς κόσμος είναι το πόσο αστείος είναι. Με κάνει και γελάω συνέχεια. Είμαι πολύ τυχερός που τον έχω στη ζωή μου.

Μπορεί το σινεμά να αλλάξει τον κόσμο; Οχι. Οι ιστορίες σίγουρα βοηθάνε. Ο διάλογος που ξεκινά από κάτι που είδες στην μεγάλη οθόνη, σίγουρα είναι ένα βήμα. Αλλά είναι το πρώτο βήμα. Αν δεν οργανωθούμε και κάνουμε κάτι για όλα αυτά που συζητάμε, τίποτε δε θα αλλάξει.

απο το flix.gr