Η δεξιά οπισθοδρόμηση και η πρόκληση για τις προοδευτικές δυνάμεις

Γράφει ο Στέφανος Τζουμάκας*

Το προοδευτικό κίνημα οφείλει να αποτρέψει μια νέα χαμένη δεκαετία από τη δεξιά οπισθοδρόμηση που ενέσκηψε στη χώρα με το αποτέλεσμα των εθνικών εκλογών της 7ης Ιουλίου. Οι προοδευτικές δυνάμεις έχουν ευθύνη όχι μόνο να εμποδίσουν και να κλείσουν τον κύκλο μιας νέας δεξιάς παλινόρθωσης αλλά και να διαμορφώσουν μια νέα δημοκρατική και προοδευτική λύση για τη χώρα και τους πολίτες.
Η ουσία του πολιτικού μηνύματος αυτών των εκλογών θα μπορούσε να διατυπωθεί εν συντομία, με το "όπισθεν ολοταχώς" και με την απόπειρα της δεξιάς παλινόρθωσης κι αυτά μένουν να αποδειχθούν στην πορεία.

Είναι ένα αποτέλεσμα που ανέδειξε στην πλειοψηφία σύμφωνα με το κοινοβουλευτικό σύστημα, δυνάμεις βαθύτατα οπισθοδρομικές, αντικοινωνικές και αντιαναπτυξιακές. Δυνάμεις που εκφράζονται από ένα συνονθύλευμα των πιο παρασιτικών μερίδων της ελληνικής ολιγαρχίας σε συνδυασμό με νεοφιλελεύθερους "υπηρέτες" και ρεβανσιστές του μονόδρομου της ένταξης της χώρας στο ΔΝΤ, της φτωχοποίησης και υποτίμησης, που επέβαλαν στη χώρα κυβερνήσεις του πρώην ΠΑΣΟΚ και της Δεξιάς. Της Δεξιάς που επανενώθηκε με την άκρα Δεξιά, σαν "σαρξ εκ της σαρκός της".

Τώρα, το προοδευτικό κίνημα όχι μόνο πρέπει να φράξει το δρόμο αυτών των δυνάμεων της οπισθοδρόμησης, αλλά και το κυριότερο να διαφυλάξει την απώλεια ενός προοδευτικού και δημοκρατικού δρόμου για τη δεκαετία που έρχεται. Σε αντίθετη περίπτωση, το αποτέλεσμα της 7ης Ιουλίου θα σημαδέψει μια νέα χαμένη δεκαετία για τη χώρα με υπόβαθρο τον παρασιτισμό, τον αυταρχισμό και την κατάλυση δημοκρατικών κατακτήσεων και θεσμών.

Με τον εσμό των πιο σκοτεινών συμφερόντων και την υποκατάσταση της δημοκρατίας από τα κανάλια της διαπλοκής και των παρακρατικών δραστηριοτήτων, από την καθυστέρηση σε όλους τους εθνικούς τομείς, χαρακτηριστικό γνώρισμα των δεξιών διακυβερνήσεων στη σύγχρονη πολιτική ιστορία της Ελλάδας.

Η Δεξιά αναδείχθηκε σε πλειοψηφική κοινοβουλευτικά δύναμη που έχει χαρακτηριστικά, συγκυριακής εκλογικής νίκης. Το υπόβαθρο αποτελεί η εδραίωση των πολιτικών λιτότητας, φτωχοποίησης και υποτίμησης σε μεγάλη έκταση στη χώρα. Μεγάλα τμήματα του πληθυσμού της χώρας έχουν ηττηθεί οικονομικά και κοινωνικά και ένα μέρος αυτών οδήγησε σε συντηρητική και δεξιά στροφή την πολιτική συγκυρία.

Αποτυχημένες πολιτικές της κυβέρνησης Τσίπρα

Η εν λόγω δεξιά στροφή ασφαλώς και επηρεάστηκε και από αποτυχημένες πολιτικές των κυβερνήσεων του Αλέξη Τσίπρα, από μεροληπτικές πολιτικές και από μειοψηφικές πρακτικές, όπως η λανθασμένη κυβερνητική στρατηγική που δεν απευθυνόταν στην πολιτική και κοινωνική πλειοψηφία αλλά είχε λογική "δευτέρου κόμματος". Πρόκειται για την αποτυχημένη θεωρία ότι συνιστά "επίτευγμα" η θέση του δεύτερου κόμματος. Η Δεξιά και το αντί-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο δεν προέκυψαν σαν κεραυνός εν αιθρία. Υπάρχουν αίτια που πρέπει να εξεταστούν βαθύτερα.

Ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία είναι αξιωματική αντιπολίτευση και οφείλουν να εξετάσουν επί της ουσίας τη στρατηγική συγκρότησης προοδευτικής εξόδου από την κρίση. Να ασχοληθούν λιγότερο με τακτικές φθοράς της δεξιάς διακυβέρνησης για να διαμορφώσουν όχι απλώς μια πολιτική αντιπαλότητας, αλλά ένα ρεύμα για τη δημοκρατία, την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, για τη μεγάλη κοινωνική και πολιτική πλειοψηφία που θα στρέψει την πορεία της χώρας σε προοδευτική κατεύθυνση για την προσεχή δεκαετία.

Οι προοδευτικές δυνάμεις έχουν ευθύνη όχι μόνο να κλείσουν τον κύκλο μιας νέας δεξιάς παλινόρθωσης, αλλά και να διαμορφώσουν μια νέα δημοκρατική και προοδευτική λύση για τη χώρα και τους πολίτες. Ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία πέτυχαν σημαντική εδραίωση των δυνάμεων τους στον προοδευτικό χώρο, κατορθώνοντας να αυξήσουν σημαντικά το ποσοστό μεταξύ ευρωεκλογών και εθνικών εκλογών: συγκεκριμένα από το 23,75% και 1.343.595 ψηφοφόρους να ανέλθει στο 31,53% και στους 1.781.174 ψηφοφόρους.

Ταυτόχρονα, άλλες δημοκρατικές δυνάμεις που υποστήριξαν μνημονιακές πολιτικές συρρικνώθηκαν περαιτέρω στον προοδευτικό χώρο. Οι προοδευτικοί και δημοκράτες πολίτες επικύρωσαν για άλλη μια φορά δια της ψήφου τους την απόφαση τους ότι οι πολιτικές δυνάμεις, που οι ηγεσίες τους οδήγησαν τη χώρα σε οικονομική και κοινωνική διάλυση, είναι πλήρως απομονωμένες, όσες διεργασίες μεταμορφισμού κι αν μετέλθουν οι ηγεσίες τους.

"Δεξιά παλινόρθωση"

Όσον αφορά τη ρητορική περί «στρατηγικής νίκης της Δεξιάς», το πρώτο ερώτημα που τίθεται είναι αν έχουμε ιδεολογική προσχώρηση μεγάλων τμημάτων του εκλογικού σώματος στο υπόδειγμα της "δεξιάς παλινόρθωσης". Σε αυτή τη μεταβατική περίοδο και με αφορμή τη συγκυριακή εκλογική νίκη της Δεξιάς είναι δύσκολο να επιβεβαιωθούν οι ισχυρισμοί περί ιδεολογικής ηγεμονίας της Δεξιάς και περί αμφισβήτησης της ιδεολογικής ηγεμονίας της Αριστεράς.

Μεγάλη η πρόκληση για τις προοδευτικές δυνάμεις, αλλά σπουδαιότερες είναι οι προκλήσεις που αφορούν το σε ποιο δρόμο θα συνεχίσει η χώρα και ποια θα είναι η θέση της στην άλλη κρίση, στην κρίση που διέρχεται η ΕΕ. Κρίση ηγεσίας, κρίση πολιτικής, κρίση στρατηγικής.

Εν προκειμένω, το εκλογικό σώμα αποτυπώνει ανάγλυφα τον μεταβατικό χαρακτήρα των εξελίξεων που ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά είναι ο νέος δικομματισμός. Ωστόσο, αυτό δεν αναιρεί τη βασική επιδίωξη για την κατάληψη της εξουσίας από ένα συγκρότημα του συνόλου της Δεξιάς. Πραγματική έκφραση της παράταξης αυτής και οργανωτές είναι οι καναλάρχες, οι ολιγάρχες και τμήματα της ελληνικής κλεπτοκρατίας.

Ο Αλέξης Τσίπρας είναι αυτονόητο ότι πρέπει να αξιολογήσει σωστά το διπλό μήνυμα της κάλπης: την εδραίωση του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία στον προοδευτικό χώρο, αλλά και το μήνυμα δυσαρέσκειας και αντίθεσης μέρος του εκλογικού σώματος. Ειδικότερα, οι προοδευτικοί και δημοκράτες πολίτες στη χώρα μας δεν μπορούν απλώς και μόνο να λειτουργούν ως συγκυριακός εκλογικός βραχίονας και προεκλογικό μέτωπο δυνάμεων απέναντι στη συντήρηση και το νεοφιλελεύθερη ατζέντα της Δεξιάς.

Το εκλογικό αποτέλεσμα καταδεικνύει ότι αυτό δεν είναι αρκετό. Η επόμενη μέρα για τις προοδευτικές δυνάμεις χρειάζεται αυτοκριτική και ανασύνταξη με ένα ειλικρινές προσκλητήριο σε όλους τους προοδευτικούς πολίτες. Η Προοδευτική Συμμαχία πρέπει να σημάνει αξιόπιστη συμπόρευση και διορθωτική πορεία στη βάση κοινών αρχών, αξιών, πολιτικού σχεδίου, με έμπρακτη αμοιβαιότητα και ισοτιμία, γιατί οι αξίες και οι αρχές ασκούνται έμπρακτα και όχι με ρητορικές και διατυπώσεις.

Η ανάπτυξη πρωτοβουλιών και συνεργασιών με ευρύτερες δημοκρατικές και προοδευτικές δυνάμεις, θα συμβάλλουν σε προώθηση προοδευτικών επιλογών, όπου σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσει η ανάπτυξη λαϊκών και δημοκρατικών κινημάτων. Εγγύηση είναι οι δημοκράτες πολίτες τόσο απέναντι στην επιχειρούμενη δεξιά οπισθοδρόμηση της χώρας όσο και στην διαμόρφωση ενός νέου ρεύματος και μιας προοδευτικής δημιουργικής πορείας για τη χώρα.

* Ο Στέφανος Τζουμάκας είναι πρώην ηγετικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ και πρώην υπουργός.