Η «Στέγη του θανάτου»: Η συγκλονιστική ταινία για το Έβερεστ, το σενάριο της οποίας άλλαξε η τραγωδία με τους 16 νεκρούς

Εννιά στους δέκα ανθρώπους που θα ερωτηθούν για το ποιος ήταν ο πρώτος που ανέβηκε στην υψηλότερη κορυφή του Έβερεστ, θα απαντήσουν «ο Έντμουντ Χίλαρι». Ο δέκατος της παρέας ίσως προσθέσει και το όνομα του Τενζίνγκ Νοργκάι. Του Σέρπα από το Νεπάλ που οδήγησε τον Άγγλο ορειβάτη μέχρι τη «Στέγη του Κόσμου». Στο μυαλό όλων, όμως, η μορφή του θα έρχεται σαν εκείνη του Σάντσο Πάντσα στο πλευρό του Δον Κιχώτη. Σαν έναν χωρικό, πιστό ακόλουθο του ιδεαλιστή «αφέντη» του. Μια αντίληψη που όχι μόνο απέχει πολύ από την πραγματικότητα, είναι και άκρως προσβλητική για τους ανθρώπους που έχουν κάνει το βουνό σπίτι τους και θυσιάζουν τις ζωές τους για ψίχουλα προκειμένου να ικανοποιηθεί η ματαιοδοξία των καλοταϊσμένων δυτικών.
Τα δύο είδη ανθρώπων

Λένε πως οι άνθρωποι που αποφασίζουν να ανέβουν στο Έβερεστ χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Στους πλούσιους και στους ονειροπόλους. Προφανώς δεν αποκλείεται κάποιος να συνδυάζει και τις δύο ιδιότητες. Σε κάθε περίπτωση, όμως, εάν κάποιος ανήκει μόνο στην πρώτη, δυσκολεύεται να αντιληφθεί τη θέση που έχει αυτό το βουνό στις ζωές εκείνων που έχουν μάθει να συμβιώνουν με τους θανάσιμους κινδύνους που κρύβουν οι κορυφές του.

Έχοντας πληρώσει ποσά που ξεπερνούν τις 60-70 χιλιάδες δολάρια, μπορούν να έχουν απαιτήσεις. Ζεστές κουβέρτες και καταλύματα, ροφήματα, τηλεόραση και –κυρίως- οδηγούς που θα τους προετοιμάσουν το δρόμο μέχρι να ανέβουν σ’ εκείνο το ύψος που θα «ταΐσει» τη ματαιοδοξία τους. Αυτοί οι τελευταίοι είναι οι Σέρπα. Οι αυτόχθονες κάτοικοι του μεγαλοπρεπούς όρους, οι οποίοι για ένα ελάχιστο αντίτιμο σε σχέση με το συνολικό κόστος, θα ρισκάρουν τα πάντα. Ακόμη και την ψυχή τους.


 

Η ταινία «Σέρπα»

Όταν η σκηνοθέτης Τζένιφερ Πιντομ επισκέφθηκε το Έβερεστ, ήθελε να κάνει μια ταινία που να λέει την ιστορία των Σέρπα. Το πώς οι δυτικοί εκμεταλλεύονται τις γνώσεις και τις ικανότητές τους, προκειμένου να εκπληρώσουν οι ίδιοι τις επιθυμίες τους και στη συνέχεια να τους αφήσουν όπως τους βρήκαν. Φτωχούς και διαθέσιμους για τον επόμενο που θα επισκεφθεί το Νεπάλ με τον ίδιο σκοπό. Κατέληξε, όμως, με μια ιστορία πολύ μεγαλύτερη από εκείνη που φανταζόταν. Περίπου το αντίστοιχο χρονικό διάστημα γυριζόταν και η ομότιτλη ταινία με πρωταγωνιστή τον Τζέικ Τζίλενχαλ, με αφορμή την καταστροφή του 1996, όταν 12 ορειβάτες άφησαν την τελευταία πνοή τους στην προσπάθειά τους να φτάσουν στο ψηλότερο σημείο της Γης.

Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων ήρθε ένα ακόμη μεγαλύτερο δράμα. Μια χιονοστιβάδα στέλνει στον άλλο κόσμο 16 άτομα. Σχεδόν όλοι τους ήταν Σέρπα. Και η ιστορία τους θα ήταν καταδικασμένη να μείνει σαν υποσημείωση σε δελτία ειδήσεων, εάν η Αυστραλή κινηματογραφίστρια δεν ήταν παρούσα για να δει και να μεταφέρει μια εικόνα που ως τότε έμενε στην αφάνεια.

Απεργία στα 8.848 μέτρα

Μόλις ένα χρόνο αργότερα το θλιβερό ρεκόρ των περισσότερων θανάτων στη «Στέγη του Κόσμου» έσπασε ξανά. Αυτή τη φορά ένας φονικός σεισμός είχε στείλει στον τάφο 18 ανθρώπους. Βλέπεις, το Έβερεστ τα τελευταία χρόνια είχε μετατραπεί σε μια τουριστική ατραξιόν. Σε ένα μέρος στο οποίο η πνευματικότητα και ο σεβασμός είχαν προ πολλού υποχωρήσει έναντι της κερδοσκοπίας και της εμπορικής εκμετάλλευσης, με συνένοχη και την κυβέρνηση του Νεπάλ.

Η κάμερα της Πίντομ κατέγραψε τις αντιδράσεις των ντόπιων, που έφτασαν στο σημείο να κάνουν κάτι ανήκουστο και πρωτόγνωρο: Απεργία στα 8.848 μέτρα, διεκδικώντας καλύτερες συνθήκες, μεγαλύτερες αμοιβές και –σε τελική ανάλυση- αναγνώριση του ρόλου και της σημασίας τους. Να αποκτήσουν υπόσταση, ονοματεπώνυμο και να γίνουν επιτέλους ορατοί από τον υπόλοιπο κόσμο, που είχε συνηθίσει να βλέπει τις αναμνηστικές φωτογραφίες των «κατακτητών», χωρίς ποτέ να αναρωτηθεί ποιος τους έφτασε ως εκεί…


 

Μια τεράστια αδικία

Στη δυτική κουλτούρα ο όρος «Σέρπα» συχνά δεν σημαίνει τίποτα παραπάνω από υποζύγιο ή αχθοφόρος. Υπάρχουν και τσάντες μεταφοράς που λέγονται έτσι. Σέρπα, όμως, είναι μια ξεχωριστή εθνότητα ντόπιων που για χιλιάδες χρόνια ζούσαν αρμονικά (όσο αρμονική μπορεί να είναι η συμβίωση με ένα τέτοιο αφιλόξενο μέρος) με το βουνό. Στο μυαλό μας, όμως, δεν διαφέρουν πολύ από τον υπάλληλο που μεταφέρει τα μπαστούνια του γκολφ τύπων σαν τον Τάιγκερ Γουντς.

Ο Φούρμπα Τάσι έχει ανέβει 21 φορές στο υψηλότερο σημείο της Γης. Δεν έχει λάβει ποτέ την αναγνώριση που του αξίζει για το κατόρθωμά του. Γι’ αυτόν η ανάβαση δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια δουλειά που φέρνει φαγητό στο τραπέζι της οικογένειάς του. Ελάχιστοι, όμως, γνωρίζουν ότι στο δικό του επάγγελμα το ποσοστό θνησιμότητας μεταξύ των ετών 2004 και 2014 ήταν 12 φορές μεγαλύτερο από εκείνο των Αμερικανών στρατιωτών στον Ιράκ την περίοδο του πολέμου. Είναι ένας ήρωας που ζητά, όπως και ο λαός του, να σταματήσει να είναι αόρατος…

 

 

Απο το menshouse.gr