Τα σημαντικότερα διεθνή γεγονότα του 2017

Όπως έχει γίνει και με τα άλλα έτη του πρόσφατου παρελθόντος, το 2017 ήταν μια χρονιά η οποία χαρακτηρίστηκε από πολλά και ιδιαίτερα σημαντικά διεθνή γεγονότα, σε έναν όλο και πιο ασύμμετρο κόσμο, ο οποίος χαρακτηρίζεται από συνεχόμενα και πιο αστάθμητους αποσταθεροποιητικούς παράγοντες οι οποίοι προκαλούν όλο και μεγαλύτερο προβληματισμό. Με το φάσμα της τρομοκρατίας να εξακολουθεί να υφίσταται απειλητικό, τον «αντισυμβατικό» πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, την επιδείνωση των σχέσεων Δύσης- Ρωσίας, τον συριακό εμφύλιο να μην έχει λάβει οριστικό τέλος, την κρίση στην κορεατική χερσόνησο να αναζωπυρώνεται και άλλα πολλά, είναι δύσκολο να μην ανησυχεί κανείς για το τι μπορεί να συμβεί μέσα στο προσεχές μέλλον.

Από την άλλη βέβαια, ο κόσμος μας δεν είναι μικρός, και από την αρχή της ανθρώπινης ιστορίας μέχρι σήμερα, πάντοτε υπήρχαν λόγοι για να ανησυχεί κανείς- και το «κάθε πέρσι και καλύτερα» αποτελεί εν πολλοίς ψευδαίσθηση (χωρίς βέβαια να αμφισβητεί κανείς ότι κάποιες χρονιές είναι «καλύτερες» από τις άλλες).

Στον αστερισμό του Ντόναλντ Τραμπ 

Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, αποτέλεσε έναν από τους μεγάλους πρωταγωνιστές του 2016, και η – μη αναμενόμενη για πολλούς- είσοδός του στον Λευκό Οίκο προκάλεσε «μετασεισμούς» διεθνώς, καθώς πρόκειται για μια αμφιλεγόμενη, αντισυμβατική φυσιογνωμία, που προωθεί πολιτικές οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις έρχονται σε αντίθεση με αυτές των προκατόχων του. Ο Τραμπ ορκίστηκε στις 20 Ιανουαρίου, προκαλώντας κύμα διαδηλώσεων στις ΗΠΑ και το εξωτερικό, ενώ μια από τις πλέον «προσωπικές» επιλογές του Αμερικανού προέδρου ήταν η απόσυρση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία των Παρισίων για την Κλιματική Αλλαγή, την 1η Ιουνίου. Επίσης, οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν στις 12 Νοεμβρίου την απόφαση να αποσυρθούν από την UNESCO- μια απόφαση στην οποία τις ακολούθησε και το Ισραήλ. Παράλληλα, στο εσωτερικό των ΗΠΑ μαίνεται η αντιπαράθεση σχετικά με τα περί ρωσικής εμπλοκής στην εκλογική διαδικασία και φερόμενης στήριξης προς τον μεγιστάνα υποψήφιο των Ρεπουμπλικανών και νυν πρόεδρο. Ως προς τις άλλες επιλογές και πολιτικές του Τραμπ σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής, θα αναφερθούμε σε αυτές στη συνέχεια.

Η τρομοκρατική απειλή

Το φάσμα της διεθνούς τρομοκρατίας (με ισλαμιστικό ή όχι πρόσημο) εξακολούθησε να υφίσταται απειλητικό και το 2017, με τζιχαντιστικά χτυπήματα, υποστηριζόμενα/ εμπνεόμενα από το ISIS σε διάφορες χώρες. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις στον δυτικό κόσμο ήταν η βομβιστική επίθεση στη συναυλία της Αριάνα Γκράντε στο Μάντσεστερ στις 22 Μαΐου, με 22 νεκρούς και η επίθεση με βαν σε ποδηλατόδρομο του Μανχάταν στις 31 Οκτωβρίου. Πέρα από τη Δύση, ισλαμιστές αιματοκύλισαν και άλλα σημεία του κόσμου, με το ISIS να πραγματοποιεί την πρώτη του (διπλή) επίθεση στο Ιράν στις 7 Ιουνίου (στην οποία η Τεχεράνη απάντησε μερικές ημέρες αργότερα, χτυπώντας θέσεις του ISIS στη Συρία), ενώ στο Μογκαντίσου έλαβε χώρα στις 14 Οκτωβρίου η πιο φονική επίθεση στην ιστορία της Σομαλίας, με τους νεκρούς να ανέρχονται στους 512. Επίσης, 305 ήταν οι νεκροί στην Αίγυπτο από την επίθεση σε τέμενος του Σινά η οποία σημειώθηκε στις 24 Οκτωβρίου.

Ωστόσο, δεν είχαν όλες οι τρομοκρατικές επιθέσεις του 2017 τζιχαντιστικό χαρακτήρα: Την 1η Οκτωβρίου έλαβε χώρα στο Λας Βέγκας των ΗΠΑ η πιο πολύνεκρη επίθεση ενόπλου στην ιστορία της χώρας, από τον Στίβεν Πάντοκ, με αποτέλεσμα 58 νεκρούς και 546 τραυματίες.

Ο πόλεμος κατά του ISIS σε Συρία και Ιράκ 

Μια από τις πρώτες «δραστικές» ενέργειες του Ντόναλντ Τραμπ ως προέδρου στο μέτωπο της εξωτερικής πολιτικής ήταν μια επίθεση με 59 πυραύλους Tomahawk εναντίον αεροπορικής βάσης στη Συρία στις 6 Απριλίου, ως αντίποινα σε φερόμενη επίθεση με χημικά όπλα εναντίον αντικαθεστωτικών- μια ενέργεια η οποία επιδείνωσε κι άλλο τις σχέσεις μεταξύ των ΗΠΑ (και της Δύσης γενικότερα) με τη Ρωσία. Ωστόσο, το 2017 ήταν επίσης μια κακή χρονιά για το ISIS στα πεδία των μαχών σε Συρία και Ιράκ, καθώς στις 10 Ιουλίου ανακοινώθηκε η πλήρης απελευθέρωση της Μοσούλης, ενώ στις 17 Οκτωβρίου ανακοινώθηκε από τις υποστηριζόμενες από τις ΗΠΑ Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) η απελευθέρωση της μέχρι πρότινος «πρωτεύουσας» της οργάνωσης, Ράκα (κάτι που επισκιάστηκε από αναφορές περί σκιωδών συμφωνιών για αποχώρηση των τζιχαντιστών από την πόλη που είδαν το φως της δημοσιότητας- με χαρακτηριστικό παράδειγμα εκτενέστατο ρεπορτάζ του BBC).

Κρίση στην Κορεατική Χερσόνησο

Η απομονωμένη διεθνώς Βόρεια Κορέα θεωρείται ως ο ορισμός του «κράτους-παρία», με το κομμουνιστικό καθεστώς των Κιμ (Κιμ Ιλ Σουνγκ- Κιμ Γιονγκ Ιλ- Κιμ Γιονγκ Ουν) να παραμένει στην εξουσία εν μέσω εκατέρωθεν απειλών ολοκληρωτικού πολέμου με τους γείτονες και τις ΗΠΑ, κραδαίνοντας ως βασική απειλή το πρόγραμμα πυρηνικών όπλων του. Η είσοδος του Τραμπ στον Λευκό Οίκο κλιμάκωσε την κατάσταση, με τον Αμερικανό πρόεδρο να προβαίνει σε μια σειρά «εμπρηστικών» δηλώσεων, απειλώντας τη Βόρεια Κορέα με ολοκληρωτική καταστροφή και την Πιονγκγιάνγκ να συνεχίζει στο ίδιο πνεύμα, που ακολουθεί «παραδοσιακά» εδώ και χρόνια. Κομβικό σημείο ήταν η δοκιμή του ισχυρότερου πυρηνικού της όπλου στις 3 Σεπτεμβρίου (σύμφωνα με την Πιονγκγιάνγκ επρόκειτο για βόμβα υδρογόνου), αλλά και μια σειρά δοκιμών βαλλιστικών πυραύλων: Όπως ισχυρίστηκε στην πιο πρόσφατη εξ αυτών (29 Νοεμβρίου- δοκιμή διηπειρωτικού πυραύλου Hwasong-15) η Βόρεια Κορέα, πλέον έχει τη δυνατότητα να πλήξει στόχους σε ολόκληρη την επικράτεια των ΗΠΑ. Από πλευράς τους, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους στην περιοχή έχουν επιδοθεί σε σειρά στρατιωτικών ασκήσεων που «ταράζουν» την Πιονγκγιάνγκ, με το «θερμόμετρο» να παραμένει στα ύψη, και τη διεθνή κοινότητα να επιβάλλει νέες κυρώσεις στη Βόρεια Κορέα.

Ψυχρός Πόλεμος 2.0: Στο ναδίρ οι σχέσεις Ρωσίας- Δύσης

Οι σχέσεις της Ρωσίας και της Δύσης βρίσκονται σε «ψυχροπολεμικά» επίπεδα τα τελευταία χρόνια, στον απόηχο της κρίσης της Ουκρανίας, της προσάρτησης της Κριμαίας, της ρωσικής επέμβασης υπέρ του Άσαντ στη Συρία κ.α. Το 2017 δεν αποτέλεσε έτος βελτίωσης των σχέσεων- ειδικά μετά τη νίκη Τραμπ στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές, καθώς οι αντίπαλοι του Αμερικανού προέδρου επιμένουν πως υπήρξε ρωσικός «δάκτυλος» στην όλη υπόθεση (κάτι που φυσικά η Ρωσία αρνείται). Σε αυτό το πλαίσιο έχει ξεσπάσει και ένας «πόλεμος» μεταξύ αμερικανικών κολοσσών του χώρου του Διαδικτύου (Twitter, Google, Facebook)- που μέσα στο έτος ανακοίνωσαν μέτρα και κατηγορίες κατά της προπαγάνδας και των fake news (αλλά και σε βάρος του Russia Today και του Sputnik) που, όπως υποστηρίζουν, προέρχονται από τη Ρωσία- και της ρωσικής κυβέρνησης, που κάνει λόγο για χειραγώγησή τους και παραβίαση του δικαιώματος της ελευθερίας λόγου και έκφρασης. Σε πιο επίσημο επίπεδο, ο Ρώσος πρόεδρος, Βλάντιμιρ Πούτιν, ανακοίνωσε στις 30 Ιουλίου την απομάκρυνση από τη Ρωσία 755 μελών του αμερικανικού διπλωματικού προσωπικού στη χώρα του, σε αντίποινα σε έναν νέο γύρο κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας που είχε αποφασιστεί στις 22 Ιουλίου από το Κογκρέσο. Επίσης, «σεισμό» προκάλεσε (με αθλητικό πρόσημο, αυτή τη φορά) ο αποκλεισμός της Ρωσίας στις 5 Δεκεμβρίου από τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς του 2018 από τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή λόγω σκανδάλου ντόπινγκ. Στο όλο «ψηφιδωτό» προστίθεται και το ζήτημα της συμφωνίας αγοράς ρωσικών πυραύλων S-400 από την Τουρκία, που έχει προκαλέσει ανησυχία στο ΝΑΤΟ- με την τουρκική κυβέρνηση να επιβεβαιώνει τον Νοέμβριο ότι η συμφωνία «έχει κλείσει» και ότι τα πρώτα συστήματα αναμένονται το 2019.

Πολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη

Το 2017 ήταν χρονιά εκλογών για δύο από τις σημαντικότερες χώρες της ΕΕ: Στη Γαλλία ο Εμανουέλ Μακρόν επικράτησε στις 7 Μαΐου επί της Μαρίν Λεπέν και έγινε ο νεαρότερος πρόεδρος της γαλλικής ιστορίας, συνεχίζοντας την επιτυχή πορεία του και στις βουλευτικές εκλογές τον Ιούνιο. Στη Γερμανία τα πράγματα δεν αποδείχτηκαν τόσο απλά, καθώς οι ομοσπονδιακές εκλογές της 24ης Σεπτεμβρίου ανέδειξαν μεν νικήτρια την Άνγκελα Μέρκελ με το CDU/CSU, ωστόσο η Μπούντεσταγκ είναι πιο κατακερματισμένη από ποτέ (αξιοσημείωτη εξέλιξη η ισχυρή παρουσία του ξενοφοβικού AfD), με αποτέλεσμα οι διαπραγματεύσεις για σχηματισμό κυβέρνησης να συνεχίζονται ακόμα.

Δημοψηφισμάτων το ανάγνωσμα

Τα δημοψηφίσματα εξακολούθησαν να προκαλούν...πονοκεφάλους και το 2017: Εντός των ευρωπαϊκών συνόρων, ανησυχία προκάλεσε το εν πολλοίς αμφιλεγόμενο (καθώς, αφ‘ενός είχε απαγορευτεί από την ισπανική κυβέρνηση, αφ’ετέρου είχε συμμετοχή 42%-43%) δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Καταλονίας την 1η Οκτωβρίου, που είχε αποτέλεσμα υπέρ της ανεξαρτητοποίησης. Το δεύτερο δημοψήφισμα για ανεξαρτησία έλαβε χώρα στο ιρακινό Κουρδιστάν στις 25 Σεπτεμβρίου και κατέληξε με συντριπτική νίκη του «ναι» στην ανεξαρτησία, με τον πρόεδρο της Κουρδικής Περιφερειακής Κυβέρνησης, Μασούντ Μπαρζανί, να υποστηρίζει ότι επρόκειτο για «διαπραγματευτικό χαρτί»- κάτι που δεν αποδέχτηκαν ούτε η ιρακινή κυβέρνηση, ούτε το μεγαλύτερο μέρος της διεθνούς κοινότητας.

Οι διωγμοί των Ροχίνγκια στη Μιανμάρ

Η μειονότητα των μουσουλμάνων Ροχίνγκια στη βόρεια Μιανμάρ (πολιτεία Ραχίν) βρέθηκε στο προσκήνιο της διεθνούς επικαιρότητας τον Αύγουστο, λόγω των διωγμών από τον στρατό και την αστυνομία της χώρας, με την «έκρηξη» της βίας να λαμβάνει χώρα στις 25 Αυγούστου. Θεωρείται πως από τότε μέχρι τον Δεκέμβριο έχουν καταφύγει στο Μπαγκλαντές 646.000 Ροχίνγκια, ενώ αξιωματούχοι του ΟΗΕ και διπλωμάτες χωρών του εξωτερικού κάνουν λόγο για γενοκτονία/ εθνοκάθαρση, με βάση αναφορές για κτηνωδίες, ομαδικούς βιασμούς κ.α.

Το δύσκολο «σκάκι» της Μέσης Ανατολής

Η Μέση Ανατολή δικαιολογεί και το 2017 τη φήμη της ως της πιο δύσκολης και αιματοβαμμένης «σκακιέρας» του πλανήτη, καθώς τα πράγματα δεν φαίνονται να εξομαλύνονται ακόμα και με το ISIS να φαίνεται να βγαίνει (προς το παρόν, τουλάχιστον) εκτός μάχης. Η πιο πρόσφατη εξέλιξη ήταν ως, γνωστόν, η αναγνώριση, στις 6 Δεκεμβρίου, της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ από την κυβέρνηση Τραμπ, προκαλώντας ικανοποίηση στο Ισραήλ, οργή στον μουσουλμανικό κόσμο και προβληματισμό μεταξύ των συμμάχων των ΗΠΑ. Σε άλλα μέτωπα, αλλαγές στο εσωτερικό ενός από τους μεγαλύτερους «παίκτες» της περιοχής, της Σαουδικής Αραβίας, δρομολογεί το κύμα συλλήψεων τον Νοέμβριο- μεταξύ των οποίων πριγκίπων, νυν και πρώην υπουργών και επιχειρηματιών - στο πλαίσιο ερευνών από μια νέα επιτροπή κατά της διαφθοράς. Η όλη εξέλιξη θεωρείται πως εντάσσεται στη στρατηγική του πρίγκιπα διαδόχου, Μοχάμαντ μπιν Σαλμάν (MbS) για παγίωση της εξουσίας του.

Τέλος εποχής στη Ζιμπάμπουε

Μια σημαντική πολιτική εξέλιξη έλαβε χώρα μέσα στο 2017 και στην Αφρική: Στις 14 Νοεμβρίου μονάδες του στρατού της Ζιμπάμπουε πήραν τον έλεγχο στρατηγικών σημείων και υπηρεσιών της πόλης- τονίζοντας ότι δεν πρόκειται για πραξικόπημα, αλλά για μια κίνηση εναντίον των «εγκληματιών» στο περιβάλλον του 93χρονου προέδρου, Ρόμπερτ Μουγκάμπε, που ευθύνονταν για τα προβλήματα της χώρας.

Η οργή της φύσης (και μη)

Οι μεγάλης κλίμακας φυσικές καταστροφές δεν έλειψαν και το 2017, με τις ΗΠΑ να πλήττονται στα τέλη του Αυγούστου από τον Τυφώνα Χάρβεϊ, που προκάλεσε μεγάλες καταστροφές και τουλάχιστον 90 θανάτους στην περιοχή του Χιούστον, και από τους Τυφώνες Ίρμα και Μαρία να χτυπούν τις ΗΠΑ και την Καραϊβική στις αρχές και τα τέλη του Σεπτεμβρίου, με τουλάχιστον 134 και 94 νεκρούς αντίστοιχα. Ο Σεπτέμβριος ήταν καταστροφικός μήνας και για το Μεξικό, το οποίο επλήγη στις 19 Σεπτεμβρίου από σεισμό 7,1 Ρίχτερ, με εκατοντάδες (περίπου 370) νεκρούς. Ωστόσο, δεν ήταν ο μόνος ολέθριος σεισμός του έτους: Στις 12 Νοεμβρίου ένας σεισμός 7,3 Ρίχτερ σάρωσε τις συνοριακές περιοχές Ιράκ και Ιράν, με τους νεκρούς να εκτιμάται πως υπερβαίνουν τους 500.

Στη λίστα των καταστροφών που σημάδεψαν το 2017 (αν και δεν επρόκειτο για περίπτωση φυσικής καταστροφής, αλλά για μια φωτιά που ξεκίνησε από ατύχημα) οφείλουμε να συμπεριλάβουμε και την πυρκαγιά στον Πύργο Γκρένφελ στη Βρετανία, που είχε ως αποτέλεσμα 71 νεκρούς- σε μια τραγωδία που κατέστησε στόχο έντονων αποδοκιμασιών τη βρετανική κυβέρνηση και την πρωθυπουργό, Τερέζα Μέι, προσωπικά.

Στον κόσμο της επιστήμης και του κυβερνοχώρου

Ως προς τον κυβερνοχώρο, το 2017 σηματοδοτήθηκε από τη μεγάλη κυβερνοεπίθεση του ransomware WannaCry, επηρεάζοντας χρήστες σε 150 χώρες (Μάιος), καθώς και αυτή με τον ιό Petya, που άρχισε από την Ουκρανία στις 27 Ιουνίου.


απο το huffingtonpost.gr