Δημοψήφισμα: Η Τουρκία των δύο κόσμων και η επαναφορά της θανατικής ποινής

Δημοψήφισμα Τουρκία: Η πύρρειος νίκη Ερντογάν κι η επόμενη ημέρα του... γυμνού Σουλτάνου

Με 51,4% επικράτησε - οριακά - το «ΝΑΙ» για τις υπερεξουσίες του Τούρκου Προέδρου και την αλλαγή του Συντάγματος - Βία και νοθεία καταγγέλλει η αντιπολίτευση, ζητώντας επανακαταμέτρηση των ψήφων - Τι αλλάζει από εδώ και πέρα στη γειτονική χώρα - Οι επόμενες κινήσεις του καθεστώτος Ερντογάν


Με αρκετή δυσκολία και με ένα αποτέλεσμα που διαψεύδει απόλυτα τις προσδοκίες του Τούρκου προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, πέρασε τελικά η συνταγματική αναθεώρηση που επιθυμούσε ο ίδιος, αλλά με τις καταγγελίες της αντιπολίτευσης για νοθεία και ένα αιματηρό επεισόδιο με δύο νεκρούς σε εκλογικό κέντρο του Ντιγιάρμπακιρ να στιγματίζουν το δημοψήφισμα στη γειτονική χώρα.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, και με καταμετρημένο το 99,9% των ψηφοδελτίων, το «Ναι» επικράτησε οριακά με ποσοστό 51,4% έναντι του «Όχι», που ψήφισε το 48,6% των πολιτών.



Ο επικεφαλής της Ανώτατης Εκλογικής Επιτροπής της Τουρκίας (YSK) επιβεβαίωσε τη νίκη του «Ναι», διευκρινίζοντας ότι υπερβαίνει το «όχι» κατά περίπου 1,25 εκατ. ψήφους, ενώ απέμεναν να καταμετρηθούν μόλις 600.000 ψηφοδέλτια.

Μετά και την οριακή νίκη του Ερντογάν στο δημοψήφισμα, η γειτονική χώρα οδηγείται σε αλλαγή του πολιτεύματος από προεδρευόμενη κοινοβουλευτική σε προεδρική δημοκρατία. Ωστόσο, ο «Σουλτάνος» δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να μιλήσει για θρίαμβο, καθώς το «Όχι» στο δημοψήφισμα υπήρξε ιδιαίτερα ηχηρό.
Ποσοστό - ρεκόρ στη συμμετοχή

Ήδη από το πρωί της Κυριακής του Πάσχα (16/04/2017), εκατομμύρια πολίτες απάντησαν με ένα «ναι» ή ένα «όχι», στο «δημοψήφισμα χωρίς ερώτηση» για την αναθεώρηση του Συντάγματος στη χώρα. Περίπου 55 εκατομμύρια ψηφοφόροι είχαν δικαίωμα συμμετοχής σε αυτή τη διαδικασία, ενώ οι Τούρκοι που ζουν στο εξωτερικό είχαν ήδη ψηφίσει τις προηγούμενες ημέρες στα κατά τόπους προξενεία ή εκλογικά τμήματα.

Το ποσοστό συμμετοχής στο δημοψήφισμα εκτιμάται μάλιστα στο ποσοστό ρεκόρ 86%, όπως μετέδωσε το τηλεοπτικό δίκτυο HABERTURK TV, με τον Ερντογάν ωστόσο να μην πετυχαίνει τελικά τον θρίαμβο που ονειρευόταν, αλλά να επικρατεί με ποσοστό μόλις λίγο πάνω από το 51%.



Και μπορεί οι οπαδοί του Ερντογάν να βγήκαν στους δρόμους, ωστόσο οι πανηγυρισμοί δεν είχαν τον «παλμό» που ονειρευόταν ο –και με τη βούλα πλέον- Σουλτάνος. Γιατί μπορεί να άνοιξε ο δρόμος για να γίνει άτρωτος, συγκεντρώνοντας πάνω του υπερεξουσία, όμως θα πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψιν του πως ένα τεράστιο ποσοστό Τούρκων που προσήλθε στην κάλπη τον αμφισβητεί πλέον ανοιχτά… 

Ο Ερντογάν «έχασε» Άγκυρα και Κωνσταντινούπολη

Χαρακτηριστικό είναι άλλωστε το γεγονός ότι οι πλούσιες μεγάλες πόλεις, τα παράλια και οι περιοχές των Κούρδων ψήφισαν «όχι», όπως και η πρωτεύουσα Άγκυρα, ενώ η ενδοχώρα των φτωχών και με χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο ψήφισε «ναι», χαρίζοντάς του οριακά την πολυπόθητη νίκη. Μέσα σε αυτό και το εκλογικό αποτέλεσμα στην Κωνσταντινούπολη, όπου ο Ερντογάν έχει διατελέσει δήμαρχος της Πόλης, με καταγεγραμμένο το 95% των ψήφων, το «όχι» προηγούνταν με 50.91%...



Σύμφωνα με τα ανεπίσημα αποτελέσματα, το «ναι» επικράτησε με ποσοστά περίπου 2,5 % μικρότερα από αυτά που προέβλεπε ο μέσος όρος των δημοσκοπήσεων.

Αυτό δεν ήταν σίγουρα το ιδανικά επιθυμητό αποτέλεσμα που θα ικανοποιούσε τον Ταγίπ Ερντογάν, αλλά η αναθεώρηση και το προεδρικό σύστημα στην Τουρκία είναι πλέον γεγονός.

Καθοριστικός ήταν ο ρόλος της Κωνσταντινούπολης, όπως άλλωστε σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις και τα δημοψηφίσματα της Τουρκίας. Το ΑΚΠ, τα δύο κόμματα των Εθνικιστών και ο Ταγίπ Ερντογάν χάνουν έστω και με μικρή διαφορά την Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα, και με μεγαλύτερη τη Σμύρνη. Τις τρεις, δηλαδή, μεγαλύτερες πόλεις της χώρας. Όπως επίσης σημαντικά αποδείχθηκαν και τα αποτελέσματα από τις κάλπες του εξωτερικού που στήριξαν και πάλι τον Ταγίπ Ερντογάν με αρκετά υψηλότερα ποσοστά από αυτά του εσωτερικού.

Πρέπει να σημειωθεί ότι στην ομιλία που έκανε ο Πρόεδρος της Τουρκίας τόνισε την άνοδο των ψήφων στις πόλεις της νοτιοανατολικής Τουρκίας, όπου οι Κούρδοι αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού. Παρόλα αυτά όμως μέσα στις 10 πόλεις που ψήφισαν το πιο ισχυρό «όχι» συγκαταλέγονται πέντε από την περιοχή αυτή. Το μεγαλύτερο ποσοστό υπέρ του «όχι» με 80,42 %, ήταν το Τούντζελι.

Επίσης πρέπει να σημειωθεί και το μήνυμα που έστειλε ο Ταγίπ Ερντογάν σε συμμαχικές χώρες για στήριξη ειδικά σε θέματα τρομοκρατίας.
Άρχισαν τα... όργανα

Στο μεταξύ, το Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (CHP), το μεγαλύτερο της αντιπολίτευσης, θεωρεί ότι η απόφαση της εφορευτικής επιτροπής να κάνει δεκτά ασφράγιστα ψηφοδέλτια προκάλεσε «σοβαρό πρόβλημα νομιμότητας» στο αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος.

Λίγο αργότερα, δε, έγινε γνωστό ότι θα ζητήσει την επανακαταμέτρηση του 60% των ψήφων του δημοψηφίσματος!

Καταγγελίες για νοθεία

Τα δύο μεγαλύτερα κόμματα της αντιπολίτευσης στην Τουρκία κατήγγειλαν μάλιστα ανοιχτά ότι διαπράχθηκε «νοθεία» στο κρίσιμο δημοψήφισμα για τη συνταγματική αναθεώρηση.

Ο Μπουλέντ Τεζτζάν, αναπληρωτής γενικός γραμματέας του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος CHP κατήγγειλε στο τηλεοπτικό δίκτυο CNN-Türk μια «παράβαση» μετά την απόφαση της Ανώτατης Εκλογικής Επιτροπής (YSK) να θεωρήσει έγκυρα τα ψηφοδέλτια που δεν έφεραν την επίσημη σφραγίδα.

Την ίδια ώρα, το φιλοκουρδικό Κόμμα της Δημοκρατίας των Λαών HDP γνωστοποίησε στο Twitter ότι θα ζητήσει την επανακαμέτρηση των ψήφων που προήλθαν από τα «δύο τρίτα» των καλπών

Επαναφορά της θανατικής ποινής;

«Ευτυχώς, καταφέραμε ένα δύσκολο πράγμα και υλοποιούμε την πιο σημαντική μεταρρύθμιση στην ιστορία μας για τη διακυβέρνηση της χώρας μας με τη βοήθεια του λαού μας,» δήλωσε ο πρόεδρος Ερντογάν μετά την ψηφοφορία, ενώ μιλώντας χωριστά στους πανηγυρίζοντες οπαδούς τους είπε ότι πρόκειται να μιλήσει στον ηγέτη του ακροδεξιού εθνικιστικού κόμματος Ντεβλέτ Μπατσελί για το θέμα της επαναφοράς της θανατικής ποινής. Μάλιστα ανέφερε ότι αν τυχόν η βουλή δεν του στείλει μια σχετική απόφαση για να την υπογράψει, τότε «θα πρέπει να πάμε για ένα δημοψήφισμα και για αυτό», είπε.

Η επικράτηση του «ναι», αν και με μικρή διαφορά, προκαλεί μούδιασμα στην Ευρώπη και εντονότερο αίσθημα ανασφάλειας στο εσωτερικό της χώρας, καθώς δείχνει ότι με την τεράστια αυτή πολιτειακή αλλαγή –που θα γίνει το 2019- συμφωνεί μόνο το ήμισυ της Τουρκίας.

Στο μεταξύ έχει προκύψει σοβαρό πρόβλημα με το ζήτημα της εγκυρότητας της διαδικασίας ύστερα από την παράδοξη ανακοίνωση του Ανώτατου Εκλογικού Συμβουλίου μετά την έναρξη της ψηφοφορίας, ότι θα θεωρούνται έγκυρα τα ψηφοδέλτια που δεν φέρουν την σφραγίδα της εφορευτικής επιτροπής εφόσον δεν έχει αποδειχτεί ότι μεταφέρθηκαν από κάπου αλλού, αναιρώντας έτσι την αντίθετη απόφαση που είχε ανακοινώσει πριν την διαδικασία.

Η απόφαση αυτή σε ένα τόσο οριακό αποτέλεσμα προκάλεσε την εντονότατη αντίδραση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που αποφάσισε να χρησιμοποιήσει ένδικα μέσα για να αμφισβητήσει το αποτέλεσμα. Ανάλογη απόφαση έλαβε και το φιλοκουρδικό κόμμα της Δημοκρατίας των Λαών, του οποίου η ηγεσία είναι προφυλακισμένη. Το κατά πόσο θα μπορέσουν να ανατρέψουν το αποτέλεσμα είναι συζητήσιμο, καθώς το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο μπορεί να αποφανθεί μόνο μια φορά για την εγκυρότητα ή μη ενός αποτελέσματος και δεν προβλέπεται περαιτέρω διαδικασία.