Νίκος Ξενιτίδης: Ο Πόντιος ευεργέτης της Αλμωπίας μας

Μεγάλωσε μέσα στη φτώχεια και στις στερήσεις, τρώγοντας ψωμί και χαλβά για να μπορέσει να επιβιώσει. Σε νεαρή και δύσκολη ηλικία έχασε ένα πολύ κοντινό συγγενικό του πρόσωπο, που του είχε μεγάλη αδυναμία. Περιπλανήθηκε έφηβος στα βουνά για να γλιτώσει από τους ταγματασφαλίτες.

Έδωσε την ψυχή του –παραλίγο και τη ζωή του– για την πατρίδα, πολεμώντας τους Γερμανούς κατακτητές στην Εθνική Αντίσταση. Σε όλη τη ζωή του υπηρέτησε τις αρχές της αριστερής του ιδεολογίας. Έμαθε δύο ξένες γλώσσες, καλλιεργώντας το πνεύμα του. Δούλεψε σκληρά και απέκτησε αρκετά χρήματα. Σήμερα δοξάζει τον Θεό που τα λεφτά δεν τον διέφθειραν. Που η ψυχή του παρέμεινε τρυφερή, ανοιχτή και δοτική για τους συνανθρώπους του. Που στα 87 του χρόνια συνεχίζει το πλουσιότατο φιλανθρωπικό του έργο, θέλοντας να βλέπει το χαμόγελο να «ανθίζει» στα πρόσωπα των συνανθρώπων του. Γιατί, όπως ο ίδιος λέει, βλέπει όλα τα παιδιά του κόσμου σαν να είναι δικά του παιδιά…

Αριδαία 1950 – Η παλιά Πλατεία της Λουομένης (φωτ. αρχείο Δημήτρη Κύρτση)

Στο χωριό Χρυσή της Αριδαίας, στο νομό Πέλλας, έφτασαν οι Πόντιοι γονείς του Νίκου Ξενιτίδη μετά τον ξεριζωμό από την αλησμόνητη πατρίδα. Προήρθαν από το Καρς, όπου ασχολούνταν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία, και μετά από περιπλάνηση στο Βατούμ, την Ανατολική Θράκη και την Αλεξανδρούπολη, ρίζωσαν στην Αριδαία.

Ο ίδιος ο Ν. Ξενιτίδης γεννήθηκε το 1928, όμως η ταυτότητά του γράφει ως έτος γέννησης το 1927. Ο πατέρας του τον δήλωσε ως ένα έτος μεγαλύτερο, προκειμένου να καταταγεί και να γυρίσει νωρίτερα από το στρατό, για να τον βοηθήσει στις αγροτικές δουλειές. Ο κ. Νίκος ήταν ο βενιαμίν από πέντε αδέλφια, όμως η ειρωνεία ήταν ότι δεν πήγε ποτέ στο στρατό. Πήρε απαλλαγή επειδή πέρασε μία πολύ ισχυρή φυματίωση, την οποία ξεπέρασε με κόπο, πόνο και δύσκολες εγχειρίσεις.

To 1o Δημοτικό Σχολείο Αριδαίας τη δεκαετία του 1930

Αγαπούσε τα γράμματα ο κ. Νίκος, και μετά το Δημοτικό φοίτησε στο Γυμνάσιο αρχικά της Έδεσσας και στη συνέχεια στης Νάουσας όπου δούλευε ως γεωπόνος ο μεγάλος αδερφός του, τον οποίο αγαπούσε πολύ.

Παθιασμένος με το ιδανικό της πατρίδας ο Νίκος Ξενιτίδης από έφηβος ακόμα ενεπλάκη σε επεισόδιο με τους Γερμανούς κατακτητές στη Νάουσα και αναγκάστηκε να καταφύγει στα βουνά, όπου περπατούσε μόνος του για μέρες, μέχρι να φτάσει στο χωριό Ριζό της Σκύδρας. Εκεί βρισκόταν κάποιος συγγενής του δάσκαλος. «Στην ατέλειωτη πεζοπορία μου στα βουνά, 15 χρονών παιδί, σκεφτόμουν ότι γλίτωσα από τους Γερμανούς αλλά θα με φάνε τα σκυλιά», λέει στο pontos-news.gr.

Ήταν αρκετά παγερή η αντιμετώπιση που βρήκε από τον συγγενή του στο Ριζό ο κ. Νίκος, και αναγκάστηκε πάλι να καταφύγει στο βουνό. Έφτασε τελικά, μετά από μεγάλη περιπλάνηση, στο Μαυροβούνι Πέλλας, όπου ένιωσε ξαλαφρωμένος διότι στην περιοχή ήταν πολλοί οι Έλληνες αντιστασιακοί. «Η Θεία Πρόνοια ήταν μαζί μου. Στο Μαυροβούνι, λόγω της ισχυρής Εθνικής Αντίστασης, ένιωσα ότι βρισκόμουν στην ελεύθερη Ελλάδα. Στη Θεσσαλονίκη βρέθηκα μαζί με έναν αδελφό μου τα Χριστούγεννα του 1943», περιγράφει με μάτια ζωηρότατα για την ηλικία του ο κ. Νίκος.

«Η Θεία Πρόνοια ήταν μαζί μου. Στο Μαυροβούνι, λόγω της ισχυρής Εθνικής Αντίστασης, ένιωσα ότι βρισκόμουν στην ελεύθερη Ελλάδα. Στη Θεσσαλονίκη βρέθηκα μαζί με έναν αδελφό μου τα Χριστούγεννα του 1943»

Και στη Θεσσαλονίκη, όμως, δεν γλίτωσε το κυνηγητό των ταγματασφαλιτών. Φιλοξενούνταν από έναν πρώην Μακεδονομάχο στην οδό Μακεδονίας, ο οποίος γλίτωσε τον κ. Νίκο και τον αδελφό του όταν οι ταγματασφαλίτες έφτασαν μέχρι το σπίτι. Ο πρώην Μακεδονομάχος είπε ψέματα ότι θα τους παραδώσει, κάτι που δεν έκανε ποτέ.

Όπως ο ίδιος θυμάται ακόμα, για την πατρίδα θα έχανε τη ζωή του –μία από τις αρκετές φορές που κινδύνευσε– στο όρος Πάικο, όταν πολεμούσε τους Γερμανούς. Έπεσε να κοιμηθεί και μία χειροβομβίδα από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έσκασε δίπλα του από τη ζέστη της φωτιάς που είχαν ανάψει για να ζεσταθούν. «Ευτυχώς, είχα ξαπλώσει. Αν ήμουν όρθιος, τώρα δεν θα μιλούσαμε μαζί», λέει με στόμφο ο κ. Νίκος.

Γνωστός εισαγωγέας τρακτέρ

Μια μικρή εταιρεία που ασχολούνταν με ποτιστικά συστήματα για τα χωράφια είχε ιδρύσει στη Θεσσαλονίκη ο Νίκος Ξενιτίδης, όταν τον πλησίασε ένας καπνέμπορος και του πρότεινε να στήσουν μια επιχείρηση εισαγωγής τρακτέρ και γεωργικών μηχανημάτων, και μάλιστα με δικά του χρήματα.

Θεσσαλονίκη, δεκαετία 1950

Το colpo grosso, η αρχή για να αλλάξει οικονομικά η ζωή του κ. Νίκου, είχε γίνει. Η εταιρεία στεγάστηκε στη συμβολή των οδών Δωδεκανήσου και Βαλαωρίτου στη Θεσσαλονίκη, και ο Ν. Ξενιτίδης έπεσε με τα μούτρα στη δουλειά εισάγοντας φτηνά τρακτέρ από την Πολωνία. Οι χαμηλές τιμές, αλλά και η καλή φήμη του ως επαγγελματία –προτιμούσε να τα «σπάσει» με τους Πολωνούς παρά να ξεγελάσει κάποιον πελάτη του– γρήγορα δημιούργησαν ένα τεράστιο πελατολόγιο από ολόκληρη τη Βόρεια Ελλάδα.

Δωρεές εκατομμυρίων

Δεν είχε ακόμα ενηλικιωθεί ο κ. Νίκος, όταν έχασε τον μεγάλο αδελφό του, τον γεωπόνο. Ο τελευταίος ήταν κομμουνιστής και εκτελέστηκε κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου στις φυλακές του Γεντί Κουλέ, στη Θεσσαλονίκη.

Από τότε γεννήθηκε η ιδέα στον κ. Νίκο κάποια στιγμή να καταφέρει αποκτήσει χρήματα και με αυτά να κάνει αγαθοεργίες στη μνήμη του αδελφού του. «Ο αδελφός μου δεν χάρηκε τη ζωή κι εγώ αποφάσισα να κάνω δωρεές στη μνήμη του ώστε να βοηθήσω άλλους ανθρώπους, για να χαρούν εκείνοι τη ζωή», λέει με συγκίνηση στο pontos-news.gr.

Ένα από τα ασθενοφόρα που δώρισε πρόσφατα ο Νίκος Ξενιτίδης στο Δήμο Καλαμαριάς
Στο πλάι αναγράφεται ότι η δωρεά γίνεται στη μνήμη του αδερφού του, Δημήτριου

Από μικρό παιδί τον στιγμάτισε ο θάνατος ενός ανθρώπου στα μέρη του από τσίμπημα μέλισσας. Δεν υπήρχε στην περιοχή ασθενοφόρο κι ο άνθρωπος έχασε τη ζωή του αβοήθητος. Αυτό το γεγονός του ήρθε στο μυαλό, όταν στην εποχή της οικονομικής ευμάρειάς του ο κουμπάρος του του πρότεινε να αγοράσει μια μερσεντές. «Ο κόσμος δεν έχει να πληρώσει το ηλεκτρικό ρεύμα κι εγώ θα αγοράσω μερσεντές, για να προκαλέσω; Αυτό του απάντησα, και μετά μου ήρθε στο μυαλό το περιστατικό με τον άνθρωπο που έχασε τη ζωή του από το τσίμπημα της μέλισσας. Τότε αποφάσισα να χαρίσω στο Επαρχείο Αλμωπίας ένα ασθενοφόρο, το οποίο θα εξυπηρετούσε συνολικά 44 χωριά. Θυμάμαι τον οδηγό του να μου διηγείται διάφορες ιστορίες. Μία από αυτές με μια γυναίκα από τον Αρχάγγελο Πέλλας, που πήγαινε σχεδόν καθημερινά στο νοσοκομείο της Έδεσσας για αιμοκάθαρση. Μου έστελνε πολλές ευχές και ας μη με ήξερε καθόλου», θυμάται ο κ. Νίκος, και το χαμόγελό του φωτίζει το πρόσωπό του.

Ένα ασθενοφόρο δώρισε και στο νοσοκομείο της Βέροιας, για να εξυπηρετεί και τους προσκυνητές στην Παναγία Σουμελά, ενώ το τρίτο ασθενοφόρο το δώρισε στον Δήμο Καλαμαριάς, όπου διαμένει και σήμερα. Στον ίδιο δήμο δώρισε και δύο λεωφορεία για τη δημοτική συγκοινωνία, ενώ ιδιαιτέρως χρήσιμη ήταν η δωρεά του δύο λεωφορείων για άτομα με ειδικές ανάγκες, την οποία έκανε στη μνήμη της γυναίκας του, με την οποία έζησαν μαζί 49 χρόνια.

 

Ο Νίκος Ξενιτίδης ευεργέτησε και τον τόπο που γεννήθηκε. Μεταξύ άλλων, με δικά του χρήματα τοποθετήθηκαν καλοριφέρ στην εκκλησία του χωριού του και δημιουργήθηκαν ωδείο και πνευματικό κέντρο στην περιοχή της Αλμωπίας.

Επίσης με έξοδά του, στο χωριό του κατασκευάστηκε Μνημείο για τα θύματα του Εμφυλίου. Είναι ύψους 12,5 μ. και στη βάση του αναγράφεται «Όχι στον πόλεμο». «Το μνημείο το έκανα ως αντιπολεμικό μήνυμα, επειδή στον Εμφύλιο από το χωριό μου σκοτώθηκαν 16 άτομα, ενώ στο αλβανικό μέτωπο έχασαν τη ζωή τους μόλις δύο. Επίσης, στο χωριό μου κατασκευάστηκε το νεκροταφείο σε δικό μου χώρο. Όταν είδα κάποια στιγμή να ξεθάβουν τον πατέρα για να θάψουν τον γιο, συγκινήθηκα και σκέφτηκα ότι δεν πρέπει να ενοχλούν τους νεκρούς στην αιώνια γαλήνη τους. Έτσι, αγόρασα μία έκταση 3.700 τετραγωνικών μέτρων κι έγινε εκεί το νεκροταφείο», σημειώνει ο Ν. Ξενιτίδης.

Από την εκδήλωση για τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της Κεντρικής Μακεδονίας, με τον αντιπεριφερειάρχη Πέλλας
Θ. Θεοδωρίδη

Τέλος, εδώ και δεκαετίες ο κ. Νίκος δίνει σε 8-10 φτωχούς φοιτητές κάθε χρόνο περίπου 400 ευρώ το μήνα ως φοιτητικό επίδομα.

Μεγάλο παράπονό του, όπως ο ίδιος λέει, είναι ότι από την περιοχή της Αλμωπίας «δεν μου χαλάλισαν ούτε μία τιμητική πλακέτα. Αντίθετα, κοντεύω να γίνω… εφοπλιστής από τα πολλά καραβάκια που μου έδωσε, για να με τιμήσει, ο Δήμος Καλαμαριάς», τονίζει (σ.σ.: το καραβάκι είναι το σύμβολο του συγκεκριμένου δήμου).

Πόντιος και περήφανος

«Πόντιος να είσαι και τ’ ένα το μάτι σ’ κορκόν ασέν», απάντησε ο κ. Νίκος, όταν του ζητήσαμε να περιγράψει τα συναισθήματά του για την καταγωγή του. Τα ποντιακά τα θεωρεί μητρική του γλώσσα, διότι με αυτά τα ακούσματα μεγάλωσε στο σπίτι κι εξακολουθεί να τα μιλάει με περηφάνια.

Με τον δήμαρχο Θεοδόση Μπακογλίδη, εκπροσώπους φορέων και πολίτες της Καλαμαριάς κατά την παράδοση
των ασθενοφόρων

Ο κ. Νίκος θυμάται κάποτε που πήγε για δουλειές σε μία κωμόπολη της Βενετίας και συγκινήθηκε βαθιά όταν οι ντόπιοι ύψωσαν προς τιμήν του την ελληνική σημαία! 

«Ακολούθησε ένα λουκούλειο γεύμα κι εγώ σκεφτόμουν πώς αλλάζουν οι καιροί. Από το ψωμί και το χαλβά που έτρωγα μικρός, για να επιβιώσω, τώρα απολαμβάνω πλούσια εδέσματα. Ωστόσο, δοξάζω τον Θεό που το χρήμα δεν με διέφθειρε. Δες σήμερα, για παράδειγμα, μεγάλους πολιτικούς. Μόλις απέκτησαν δόξα και χρήματα, παράτησαν τη γυναίκα τους για κάποια νεότερη. Εγώ με τη γυναίκα μου έζησα 49 ολόκληρα χρόνια και ήμουν ευτυχισμένος μέχρι την τελευταία στιγμή», λέει σε έντονη συναισθηματική φόρτιση, αλλά και με αίσθημα περηφάνιας, ο κ. Νίκος.

Στο τέλος της συζήτησής μας του ευχηθήκαμε να τον έχει ο Θεός γερό, ώστε για πολλά χρόνια ακόμα να βοηθάει με τις αγαθοεργίες του τους συνανθρώπους του.

«Ο Χάρος είναι σαν τα σκυλιά. Αν τα φοβάσαι, ορμάνε και σε δαγκώνουν. Εγώ δεν φοβάμαι τον Χάρο. Αυτός το ξέρει και δεν έρχεται να με πάρει». Αυτή ήταν η απάντηση του Έλληνα Ποντίου που αγάπησε και αγαπήθηκε από τη ζωή και τους ανθρώπους και εξακολουθεί να τα αντιμετωπίζει όλα με ένα ζεστό χαμόγελο στο γερασμένο πρόσωπό του.

Ρωμανός Κοντογιαννίδης | pontos-news.gr