Αφιέρωμα: Φθινοπωρινή ανάβαση στην κορυφή Βίσογκραντ του Πίνοβου Αλμωπίας [ΕΙΚΟΝΕΣ]

Φθινόπωρο, η αγαπημένη μου εποχή του χρόνου. Η εποχή που η φύση παίρνει τις ομορφότερες αποχρώσεις της. Το φθινόπωρο είναι ταυτισμένο με τη φθορά, την παρακμή. Είναι, όμως, έτσι τα πράγματα;

Τα γκρίζα σύννεφα στον ουρανό, οι πρώτες σταγόνες της βροχής που ποτίζουν την διψασμένη γη, τα κιτρινιασμένα φύλλα των δέντρων που πέφτουν και γίνονται ένα με το χώμα. Όντως, το φθινόπωρο θυμίζει παρακμή. Τι είναι, όμως, η παρακμή; Δεν είναι, μήπως, το τέλος μιας εποχής και το ξεκίνημα μιας άλλης; Τελικά, το φθινόπωρο δεν είναι τίποτα άλλο παρά η προετοιμασία της φύσης να υποδεχθεί το καινούργιο που γεννιέται.

Όχι, το φθινόπωρο δεν είναι η εποχή της μελαγχολίας και της περισυλλογής. Είναι η εποχή της αισιοδοξίας, της ελπίδας και της προσμονής του νέου. Βγείτε, λοιπόν, έξω στη φύση, ανεβείτε στα αγέρωχα βουνά μας και απολαύστε τις υπέροχες εικόνες και μυρωδιές τους. 

Ο ορεινός όγκος του Πίνοβου και τμήμα του κάμπου της Αλμωπίας (καλοκαιρινή φωτογραφία)

Προσωπικά, το φθινόπωρο το έχω ταυτίσει με τα βουνά της Μακεδονίας, το βασίλειο της οξυάς, όπως την αποκαλώ. Εκεί ψηλά, ψηλά στα σύνορά μας, μπορεί κανείς να θαυμάσει τα ωραιότερα φθινοπωρινά τοπία, όπου η ανθρώπινη εφευρετικότητα υποκλίνεται στη μεγαλοπρέπεια της φύσης.
Πάμε, λοιπόν, να κάνουμε μια εικονική φθινοπωρινή ανάβαση στην κορυφή Βίσογκραντ του Πίνοβου (η οποία στην πορεία εξελίχθηκε και λίγο σε χειμερινή), περπατώντας στο υπέροχο καγκελωτό του μονοπάτι που διασχίζει το εκπληκτικό, βαθίσκιωτο δάσος με τις τεράστιες οξυές.


Το βασίλειο της οξυάς

Το Πίνοβο είναι ένας όμορφος ορεινός όγκος στα βόρεια του νομού Πέλλας, πάνω στα σύνορα Ελλάδας – ΠΓΔΜ. Είναι ένα από τα λιγότερο γνωστά βουνά της Ελλάδας που εντυπωσιάζει καθώς ορθώνεται στο τέλος του κάμπου της Αλμωπίας, οριοθετώντας τα βόρεια σύνορα της χώρας. Στα δυτικά του ενώνεται μέσω μιας σειράς ψηλών κορφών με το Καΐμάκτσαλαν και στα ανατολικά του υψώνεται η Τζένα με τέτοιο τρόπο που πολλοί θεωρούν το Πίνοβο και τη Τζένα, ένα ενιαίο βουνό. Στα βόρεια κατεβαίνει ήρεμα σε λόφους και στα νότια σταματά απότομα στην πεδιάδα της Αριδαίας.
Το Πίνοβο έχει μια κατεύθυνση από τα βόρεια προς τα νότια σε ένα σχήμα πετάλου και σε ένα μήκος που φτάνει τα 14 χλμ. Η ψηλότερη κορυφή του είναι η Κορφούλα με υψόμετρο στα 2.156 μ. και ακολουθεί το Βίσογκραντ στα 2.150 μ., η Μύτη (2.066 μ.) και ο Καλόγερος (1.873 μ.). Ένα μικρό τμήμα της κορυφογραμμής κινείται παράλληλα με τη συνοριακή γραμμή, με τα χαλάσματα και τα πυρομαχικά που συναντά κανείς στα μονοπάτια, να υπενθυμίζουν ότι το βουνό αποτέλεσε πεδίο μάχης κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν τα ελληνικά στρατεύματα συγκρούστηκαν με τα βουλγαρικά.
Το βουνό διακρίνεται για τα πυκνά του δάση, αλλά και από μια μεγάλη περιοχή υποαλπικών και αλπικών λιβαδιών. Στα ψηλά ορθώνονται όμορφες πλαγιές με μικρά ρέματα και τεράστιες σάρες, αλλά και βράχους που υψώνονται κωνικά δημιουργώντας την «Κοιλάδα των Βράχων», στην οποία εντυπωσιάζει ο όγκος του «Μαύρου Βράχου». Στους πρόποδες του βουνού βρίσκονται τα χωριά Αετοχώρι και Θηριόπετρα, απ’ όπου ξεκινάνε μεγάλα, όμορφα μονοπάτια προς την κορυφογραμμή. Το Πίνοβο είναι ένα απότομο βουνό στα απομονωμένα σύνορα της χώρας και έτσι το οδικό δίκτυο αποτελείται από ελάχιστους, κακούς χωματόδρομους. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να είναι ένα από τα λιγότερο εξερευνημένα βουνά της Ελλάδας.



Τα δάση που περιβάλλουν το βουνό είναι πυκνά και αποτελούνται σχεδόν αποκλειστικά από οξυές, με μικρά διαστήματα από μαύρη πεύκη και τραχεία πεύκη. Στα χαμηλά του βουνού υπάρχουν μεικτά δάση βελανιδιών και διάφορων φυλλοβόλων, ενώ στα αλπικά απλώνονται τεράστιες εκτάσεις με χορτολίβαδα και πολλά σπάνια είδη της χλωρίδας. Άλλα δέντρα του βουνού είναι τα σφενδάμια, οι ψευτοπλάτανοι, οι καστανιές, τα αγριοκυπάρισσα, τα βουνόκεδρα, οι λεύκες, οι σορβιές και οι ιτιές.



Η ορνιθοπανίδα του βουνού είναι πλούσια και περιλαμβάνει πολλά σπάνια είδη. Από αυτά ξεχωρίζει η σχεδόν μόνιμη παρουσία του ασπροπάρη. Στα δυσπρόσιτα σημεία των δασών ζει η σπάνια δασόκοτα. Από τα αρπακτικά εδώ συναντώνται χρυσαετοί, βασιλαετοί, γερακαετοί, φιδαετοί, σφηκιάρηδες, αετογερακίνες, γερακίνες, διπλοσάινα, σαΐνια, πετρίτες, ξεφτέρια, βραχοκιρκίνεζα, δεντρογέρακα, χρυσογέρακα, σπάνια στεπογέρακα, μπούφοι, κουκουβάγιες, κ.ά. Στις πλαγιές του βουνού ζούνε πετροπέρδικες, ενώ στα δάση απαντώνται μαύροι δρυοκολάπτες, πευκοδρυοκολάπτες, γιδοβύζια, φάσσες, τριγώνια, λοφιοπαπαδίτσες, κ.ά.
Τα αμφίβια και τα ερπετά περιλαμβάνουν είδη, όπως λοφιοφόρους τρίτωνες, σαλαμάνδρες, κιτρινομπομπίνες, φρύνους, δεντροβάτραχους, γραικοβάτραχους, σβελτοβάτραχους, μεσογειακές χελώνες, κονάκια, πρασινόσαυρες, αμμόσαυρες, τοιχογουστέρες, σπιτόφιδα, στεφανοφόρους, εφιούς, σαΐτες, σπάνιους αστρίτες και οχιές. Τα πυκνά, παρθένα δάση φιλοξενούν υγιείς πληθυσμούς από λύκους, ενώ στα ψηλά βράχια ζούνε μικροί πληθυσμοί από αγριόγιδα. Από τα υπόλοιπα θηλαστικά εδώ ζούνε αρκούδες, αγριόγατοι, ζαρκάδια, βίδρες, αλεπούδες, κουνάβια, ασβοί, νυφίτσες, σκίουροι, δασομυωξοί, δεντρομυωξοί, λαγοί και αγριόχοιροι. Οι βόρειοι πρόποδες του βουνού περιλαμβάνουν ένα πυκνό, απροσπέλαστο δάσος και δεν αποκλείεται εδώ να ζουν λύγκες.

Η ανάβαση για την κορυφή Βίσογκραντ του Πίνοβου ξεκινάει από την πλατεία του Αετοχωρίου και ακολουθούμε το ίδιο μονοπάτι που οδηγεί στην Κορφούλα, την ψηλότερη κορυφή του Πίνοβου.


Το Αετοχώρι Πέλλας στα ριζά του βουνού

Το Αετοχώρι είναι ένα χωριό του Νομού Πέλλας. Διοικητικά υπάγεται στον δήμο Αλμωπίας. Με το πρόγραμμα Καποδίστριας, ανήκε στο Δημοτικό διαμέρισμα Νοτίας του Δήμου Εξαπλατάνου. Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 680 μ. στις ΝΑ πλαγιές του Πίνοβου.
Το χωριό ονομαζόταν παλαιότερα Τούσιανη. Σύμφωνα με την παράδοση όταν ο Μητροπολίτης Νότιας εξισλαμίστηκε, ο αδερφός του Δημήτριος ή Τούσης αντιτειθέμενος στην απόφαση του αδερφού του αποχώρησε από τη Νότια και εγκαταστάθηκε με τα κοπάδια του στην τοποθεσία, όπου βρίσκεται σήμερα το Αετοχώρι. Η σημερινή ονομασία του χωριού προήλθε από παλιότερο οικισμό που υπήρχε στην περιοχή. Ο οικισμός αυτός ονομαζόταν Αετός και ερείπια του σώζονται μέχρι σήμερα.
Αξιοθέατο του χωριού είναι η παλιά του εκκλησία, του Αγίου Δημητρίου, με το ψηλό τετραώροφο πυργοειδές καμπαναριό. Χτίστηκε το 1842, όπως τεκμηριώνεται από τη σκαλισμένη σε πέτρα χρονολογία, και είναι τρίκλιτη βασιλική με κλειστό περίστωο.
Το Αετοχώρι προπολεμικά ήταν μεγάλο χωριό. Το 1940 είχε 1300 κατοίκους. Σήμερα έχει 62 κατοίκους, οι οποίοι ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία και την καλλιέργεια πατάτας.


Η αφετηρία για τις ψηλές κορυφές του Πίνοβου

Πληροφορίες και φωτογραφικό υλικό από την ανάβαση στην Κορφούλα του Πίνοβου, μπορείτε να δείτε σε μια παλιότερη ανάρτηση του blog με τίτλο:

Στο Πίνοβο με την υπέροχη κορυφογραμμή του

Μία ταμπέλα του Ορειβατικού Συλλόγου Αριδαίας στην πλατεία του Αετοχωρίου σηματοδοτεί την έναρξη της πορείας μας για το Βίσογκραντ.


Παλιό στρατιωτικό φυλάκιο και μπάρα (καλοκαιρινή φωτογραφία)


Πανόραμα του ορεινού όγκου του Πίνοβου (καλοκαιρινή φωτογραφία)

Από το χωριό και μέσω ενός σύντομου μονοπατιού βγαίνουμε σε χωματόδρομο στο ύψος ενός γκρεμισμένου οικήματος, πιθανώς παλιό στρατιωτικό φυλάκιο. Ακολουθούμε τον χωματόδρομο για περίπου 2 χλμ. περνώντας πρώτα μια ανυψωμένη σιδερένια μπάρα (κάποτε θα είχε στρατιωτική χρήση), κατόπιν δίπλα από μια χαρακτηριστική σπηλιά με θέα προς τον κάμπο της Αλμωπίας, και στη συνέχεια δίπλα από μια περίφραξη, που αν θυμάμαι καλά πρόκειται για ένα καταφύγιο άγριας ζωής. Τέλος, σε μια στροφή του χωματόδρομου που κόβεται από ένα μικρό ρέμα θα βρούμε τα σημάδια που μονοπατιού που ανηφορίζει μέσα στο πυκνό δάσος με κατεύθυνση Β-ΒΔ.


Χαρακτηριστική διαμπερής σπηλιά









Το μονοπάτι είναι ευδιάκριτο, έχει πυκνή σήμανση και με διαδοχικά καγκέλια μάς ανεβάζει ομαλά στην αλπική ζώνη. Αν ένα πράγμα είναι επαρκές στο δρόμο μας για τις ψηλές κορφές είναι το νερό, το οποίο ρέει άφθονο μέχρι και τα 1.700 μ.








Η θέα του φθινοπωρινού δάσους από ένα βράχινο μπαλκόνι λίγο πριν βγούμε στην αλπική ζώνη



Μια ανοικτή πλαγιά κατάσπαρτη από μικρούς βράχους και πολλά μικρά ρέματα εμφανίζεται μπροστά μας. Είναι η «Κοιλάδα των Βράχων». Το πρώτο πράγμα που μας εντυπωσιάζει είναι ο «Μαύρος Βράχος» στα αριστερά μας.


Λίγο πριν μπούμε στην «Κοιλάδα των Βράχων»

Όταν μπήκαμε στην «Κοιλάδα των Βράχων» το σκηνικό άλλαξε δραματικά. Μια πρώιμη χιονόπτωση και η βαριά χαμηλή νέφωση δημιούργησαν συνθήκες άκρως χειμερινές, εξού και η έλλειψη φωτογραφικού υλικού.


Διασταύρωση μονοπατιών στην «Κοιλάδα των Βράχων»


Λίγα μέτρα πριν την κορυφή



Προκειμένου να συμπληρώσω φωτογραφικά το τελευταίο κομμάτι της ανάβασης, δηλαδή από την «Κοιλάδα των Βράχων» μέχρι την κορυφή Βίσογκραντ, θα παραθέσω μερικές εικόνες από μια καλοκαιρινή ανάβαση.


Ο Μαύρος Βράχος, που σε πολλούς θυμίζει το Στεφάνι του Ολύμπου


Ο χαρακτηριστικός πυραμοειδής βράχος δεσπόζει στο κέντρο της «Κοιλάδας των Βράχων». Στο βάθος δεξιά διακρίνεται η κορυφή του Καλόγερου.


Πανόραμα της «Κοιλάδας των Βράχων»

Αρχίζουμε να ανεβαίνουμε την επικλινή πλαγιά. Προσπερνάμε από αριστερά μεγάλο χαρακτηριστικό τριγωνικό βράχο. Στα ριζά αυτού του βράχου υπάρχει πηγή όπου μπορούμε να προμηθευτούμε νερό για τη συνέχεια. Πίσω από αυτόν τον βράχο βρίσκεται η κορυφή Καλόγερος (1.873 μ.) όπου υπάρχει τοποθεσία η οποία προσφέρεται για boulder, δηλαδή αναρρίχηση σε χαμηλού ύψους βράχια.


Από αριστερά προς τα δεξιά: Μαύρος Βράχος στο προσκήνιο και Βίσογκραντ με το «ζωνάρι» του από πίσω. Πιο δεξιά στο βάθος διακρίνεται ένα διάσελο, όπου αριστερά ανεβαίνει στο Βίσογκραντ και δεξιά πηγαίνει για Τζένα.


Τραβερσάροντας στο «ζωνάρι» του Βίσογκραντ. Στο βάθος ο αυχένας Μαύρος Βράχος-Βίσογκραντ.


Η θέα της κορυφογραμμής του Πίνοβου από τον αυχένα Μαύρος Βράχος-Βίσογκραντ. Στο βάθος η κορυφή Κορφούλα.


Στη βάση της απότομης πλαγιάς του Βίσογκραντ


Ανεβαίνοντας στο Βίσογκραντ από την δεξιά πλευρά της πλαγιάς (κοντά στα γκρέμια). Τον χειμώνα καλό είναι η ανάβαση να γίνεται πολύ πιο αριστερά για λόγους ασφαλείας.





Ανεβαίνοντας πια την κοιλάδα φτάνουμε στα 1.800 – 1.900 μέτρα όπου διακρίνουμε το «ζωνάρι» του Βίσογκραντ, το οποίο και διασχίζουμε μέχρι τον αυχένα που φαίνεται στο βάθος. Εκεί, σε κείνο το σημείο θα αφήσουμε το κοινό μονοπάτι για την Κορφούλα και θα ανέβουμε δεξιά την απότομη κόψη που φαίνεται καθαρά στην φωτογραφία. Αν συνεχίσουμε ευθεία θα μας πάρει 2 ώρες να φτάσουμε στην Κορφούλα.


Θέα προς Βορρά


Θέα προς Νότια & Δυτικά


Η «Κοιλάδα των Βράχων» από το Βίσογκραντ

Αρκετά επίπονη η ανάβαση της απότομης πλαγιάς του Βίσογκραντ. Θα χρειαστούμε γύρω στη μισή ώρα για να καλύψουμε τα τελευταία 230 μ. υψομετρικής σε μόλις 400 μ. απόσταση.


Μεγάλη Τζένα (2.182 μ.) αριστερά και Μικρή Τζένα (2.067 μ.) δεξιά


Στη δεξιά φωτογραφία η κορυφή Κορφούλα από το Βίσογκραντ



Πηγές
naturagraeca.com
wikipedia.org
mountainsgreece.com
visogrand.blogspot.gr 

hikingexperience.gr