«Οι άνθρωποι με αναπηρία δεν είναι ουδέτερα όντα». Ο Γιώργος Σαββόπουλος μιλάει ανοιχτά για το ρατσισμό της σεξουαλικότητας του αναπήρου.
Τα τελευταία είκοσι χρόνια ο Γιώργος Σαββόπουλος είναι εργοθεραπευτής στο Ασκληπιείο Βούλας και σκοπός της δουλειάς του είναι να μαθαίνει στους ανθρώπους με αναπηρίες πώς να ζουν με το πρόβλημά τους. Από πολύ νωρίς συνειδητοποίησε ότι υπάρχει ένα πολύ μεγάλο κενό στον τρόπο που αντιμετωπίζονται οι ανάπηροι από τους γιατρούς στην Ελλάδα, ειδικά όσον αφορά την σεξουαλική τους ζωή. «Υπάρχουν άνθρωποι που βγαίνουν ζωντανοί από πολύ σοβαρά ατυχήματα και μετά από έναν χρόνο επιστρέφουν στο σπίτι τους με κάποια αναπηρία και κανείς ποτέ δεν ασχολείται με το πώς θα ζήσουν από δω και πέρα» λέει. «Έχω έναν εικοσάρη ασθενή που είχε ένα ατύχημα με την μηχανή και όταν επέστρεψε στο σπίτι συνειδητοποίησε ότι έχει ένα σοβαρό σεξουαλικό πρόβλημα. Δεν ήξερε τι να κάνει. Δεν υπάρχει κάποιος να ασχοληθεί με την ποιότητα της ζωής που θα έχει ο ασθενής όταν θα επιστρέψει στο σπίτι του.
Υπάρχουν παιδιά που γεννιούνται με πρόβλημα αναπηρίας και όταν φτάνουν στην εφηβεία δεν γνωρίζουν τίποτα για την σεξουαλικότητα και δεν ξέρουν πώς να τη βιώσουν σωστά. Παιδιά με εγκεφαλική παράλυση, νοητική υστέρηση, ψυχιατρικά και μαθησιακά προβλήματα, μπορούν να ζήσουν κανονικά και κανείς δεν ασχολείται μαζί τους. Για παράδειγμα τα παιδιά που έχουν το σύνδρομο Άσπεργκερ ζουν μία ζωή με πολύ ψυχαναγκαστικές συνήθειες και δεν είναι προετοιμασμένα να μπούνε στην σεξουαλική ζωή. Τα αγόρια δεν ξέρουν ότι θα έχουν ονείρωξη, ούτε τα κορίτσια ότι θα τους έρθει περίοδος και όταν το ζουν τρελαίνονται γιατί είναι κάτι που δεν το γνωρίζουν. Στην επιστημονική κοινότητα όλοι θεωρούν ότι αυτό είναι κάτι δευτερεύων. Αλλά δεν είναι έτσι, πρόκειται για σοβαρά προβλήματα που όμως λύνονται. Υπάρχουν νευρολογικές ασθένειες που είναι πολύ επίπονες. Όμως, αρκεί να εξηγήσεις σε αυτούς τους ασθενείς ποια είναι η σωστή στάση για να κάνουν σεξ για να μην τραυματιστούν και το πρόβλημά τους λύνεται. Πολλές φορές τα χάπια που παίρνουν για τους πόνους μπορεί να επηρεάζουν τη λίμπιντο ή την στύση τους και να χρειάζεται να τα αλλάξουν. Μπορεί ο ασθενής να έχει ένα πρόβλημα με τα ισχία του και να χρειάζεται μόνο να αλλάξει στάση κατά τη διάρκεια του σεξ και όλα να εξελιχθούν ομαλά. Για παράδειγμα, κάποιος που έχει κάνει αντικατάσταση της κεφαλής του ισχίου δεν μπορεί να κάνει ιεραποστολικό σεξ, γιατί το ισχίο μπορεί να βγει από τη θέση του. Αυτό πρέπει να το ξέρει ο ασθενής, να μην φτάσει στο σημείο να καλέσει ασθενοφόρο επειδή έκανε σεξ. Ή αν έχει προβλήματα στα γόνατα, δεν πρέπει να κάνει σεξ στα τέσσερα. Αυτά πρέπει να τα πούμε κι είναι πράγματα που δεν τα γράφουν τα επιστημονικά βιβλία.
Η σύγχρονη ιατρική και τα νέα ιατρικά μέσα έχουν λύσεις για όλα τα προβλήματα αναπηρίας. Για παράδειγμα, ένας άνθρωπος που πάσχει από σκλήρυνση κατά πλάκας χάνει σιγά-σιγά την κινητικότητά του, η στυτικότητα και η επιθυμία για σεξ όμως παραμένουν. Είναι ένας άνθρωπος που δεν μπορεί να κουνήσει ούτε τα χέρια του, ούτε τα πόδια του και δεν μπορεί ούτε να αυνανιστεί, δεν ξέρει πώς θα πρέπει να τοποθετηθεί στο σεξ για να μην τραυματιστεί και αν ο/η σύντροφος αναγκαστεί να πάρει τον ρόλο νοσοκόμου η μαγεία θα χαθεί. Για αυτούς τους ανθρώπους υπάρχουν σεξουαλικά βοηθήματα, ειδικά για διάφορα κινητικά προβλήματα.
Υπάρχει και ένα άλλο θέμα που μπορεί να απασχολεί τους ανάπηρους. Κατά πόσο επηρεάζεται η απόλαυση που νιώθουν στο σεξ. Μπορεί κάποιες ασθένειες να προκαλούν υπαισθησία –ελάττωση της αισθητικότητας του δέρματος- αυτό όμως δεν σημαίνει τίποτα. Αν στόχος είναι η ενίσχυση της σεξουαλικότητας, υπάρχουν δονητές που μπορεί να δουλεύουν σε διάφορα hertz. Από την άλλη, η διέγερση μπορεί να είναι ταυτόχρονα και εγκεφαλική και σωματική. Οι ανάπηροι με κάκωση του νωτιαίου μυελού, που είναι στο καρότσι επειδή δεν μπορούν να περπατήσουν, από κάποιο σημείο και μετά δεν θα έχουν πια στύση και οι γυναίκες δεν θα μπορούν να διεγερθούν. Μπορούν όμως να μεταφέρουν όλη αυτή την επιθυμία για σεξουαλικότητα στο μυαλό τους. Έχουν καταγραφεί περιπτώσεις που ασθενής με βλάβη στον νωτιαίο μυελό πολύ ψηλά, με ένα συγκεκριμένο επαναλαμβανόμενο χτύπημα στην πλάτη να φτάνει σε οργασμό. Υπάρχουν και ειδικά υδραυλικά εξαρτήματα που μπορούν να προκαλέσουν στύση χωρίς να υπάρχει διαισθητικότητα. Τα πράγματα δεν είναι πάντα όπως τα έχουμε στο μυαλό μας και αν κάτι δεν το γνωρίζουμε δε σημαίνει ότι δεν υπάρχει. Το να βάζουμε φραγμούς δεν είναι σωστό. Ο καθένας βρίσκει τρόπους να φτάνει σε ηδονή χωρίς να είναι απαραίτητο το διεισδυτικό σεξ. Το βασικό είναι να αντιλαμβανόμαστε τον άνθρωπο ως οντότητα και να βλέπουμε τις ανάγκες του με πολύ ανοιχτό μυαλό. Όλα λύνονται και όλα τακτοποιούνται, αρκεί να είμαστε ανοιχτοί στους τρόπους.
Οι ανάπηροι αντιμετωπίζουν προβλήματα τα οποία μπορεί να μην βγάλουν ποτέ προς τα έξω, γιατί δεν ξέρουν σε ποιον να απευθυνθούν και αυτοί που υπάρχουν είναι ελάχιστοι και το κάνουν πρωτοβουλιάκα. Πρέπει να γίνει θεσμός και να σταματήσει ο ρατσισμός της σεξουαλικότητας του ανάπηρου. Αυτή τη στιγμή στην κοινωνία ο ανάπηρος θεωρείται ουδέτερο ον, και η σεξουαλικότητά του είναι ένα θέμα που δεν υπάρχει ούτε καν σαν σκέψη. Υπάρχει όμως και καίει αυτούς τους ανθρώπους. Πρέπει να ασχοληθούμε με αυτό φωναχτά και όχι ψιθυρίζοντας λες και είναι ντροπή. Στο εξωτερικό υπάρχουν μέχρι και εκπαιδευμένοι σεξουαλικοί βοηθοί ειδικά για αναπήρους. Στην Ελλάδα η νομοθεσία είναι τόσο αυστηρή που η επιστημονικότητα από την μαστροπεία διαχωρίζεται με μία πολύ λεπτή γραμμή και εμείς προσέχουμε πολύ για να μην βρεθούμε από το πουθενά κατηγορούμενοι».
Εδώ και ένα χρόνο ο Γιώργος Σαββόπουλος μοιράζεται την εμπειρία του και τις επιστημονικές του γνώσεις στο http://www.ameasex.gr/. Ένα site που για πρώτη φορά στην Ελλάδα, προσπαθεί να βοηθήσει έμπρακτα ανθρώπους και να ενημερώσει για θέματα αναπηρίας και σεξουαλικότητας. Παρέχει ολοκληρωμένη επιστημονική υποστήριξη, η προσέγγιση των θεμάτων γίνεται από ιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων που μιλάνε ανοιχτά για τα δικαιώματα των ανάπηρων. «Όταν το ξεκίνησα φοβόμουν λίγο κι εγώ ο ίδιος την αποδοχή που μπορεί να έχει. Τελικά η αποδοχή ήταν τεράστια και η αντίδραση ήταν ότι επιτέλους κάποιος άρχισε να μιλάει για αυτό. Οι ίδιοι οι ασθενείς νιώθουν ανακούφιση και το στηρίζουν. Το θέμα είναι να μην βλέπουμε μόνο το πρόβλημα αλλά να ψάχνουμε την λύση και οι τρόποι υπάρχουν, όλα τα προβλήματα μπορούν να λυθούν. Και πάνω από όλα να μην το σκεφτόμαστε μεγαλόψυχα, αυτό είναι το χειρότερο. Οι λύσεις αυτές είναι δικαίωμα του ασθενή και πρέπει να του προσφέρονται. Πρέπει να ανοίξει ο δρόμος και να ζήσουν αυτοί οι άνθρωποι όπως όλοι μας, ισότιμα».
"Αυτή τη στιγμή στην κοινωνία ο ανάπηρος θεωρείται ουδέτερο ον, και η σεξουαλικότητά του είναι ένα θέμα που δεν υπάρχει ούτε καν σαν σκέψη. Υπάρχει όμως και καίει αυτούς τους ανθρώπους. Πρέπει να ασχοληθούμε με αυτό φωναχτά και όχι ψιθυρίζοντας λες και είναι ντροπή. Στο εξωτερικό υπάρχουν μέχρι και εκπαιδευμένοι σεξουαλικοί βοηθοί ειδικά για αναπήρους. Στην Ελλάδα η νομοθεσία είναι τόσο αυστηρή που η επιστημονικότητα από την μαστροπεία διαχωρίζεται με μία πολύ λεπτή γραμμή και εμείς προσέχουμε πολύ για να μην βρεθούμε από το πουθενά κατηγορούμενοι"
Τα τελευταία είκοσι χρόνια ο Γιώργος Σαββόπουλος είναι εργοθεραπευτής στο Ασκληπιείο Βούλας και σκοπός της δουλειάς του είναι να μαθαίνει στους ανθρώπους με αναπηρίες πώς να ζουν με το πρόβλημά τους. Από πολύ νωρίς συνειδητοποίησε ότι υπάρχει ένα πολύ μεγάλο κενό στον τρόπο που αντιμετωπίζονται οι ανάπηροι από τους γιατρούς στην Ελλάδα, ειδικά όσον αφορά την σεξουαλική τους ζωή. «Υπάρχουν άνθρωποι που βγαίνουν ζωντανοί από πολύ σοβαρά ατυχήματα και μετά από έναν χρόνο επιστρέφουν στο σπίτι τους με κάποια αναπηρία και κανείς ποτέ δεν ασχολείται με το πώς θα ζήσουν από δω και πέρα» λέει. «Έχω έναν εικοσάρη ασθενή που είχε ένα ατύχημα με την μηχανή και όταν επέστρεψε στο σπίτι συνειδητοποίησε ότι έχει ένα σοβαρό σεξουαλικό πρόβλημα. Δεν ήξερε τι να κάνει. Δεν υπάρχει κάποιος να ασχοληθεί με την ποιότητα της ζωής που θα έχει ο ασθενής όταν θα επιστρέψει στο σπίτι του.
Υπάρχουν παιδιά που γεννιούνται με πρόβλημα αναπηρίας και όταν φτάνουν στην εφηβεία δεν γνωρίζουν τίποτα για την σεξουαλικότητα και δεν ξέρουν πώς να τη βιώσουν σωστά. Παιδιά με εγκεφαλική παράλυση, νοητική υστέρηση, ψυχιατρικά και μαθησιακά προβλήματα, μπορούν να ζήσουν κανονικά και κανείς δεν ασχολείται μαζί τους. Για παράδειγμα τα παιδιά που έχουν το σύνδρομο Άσπεργκερ ζουν μία ζωή με πολύ ψυχαναγκαστικές συνήθειες και δεν είναι προετοιμασμένα να μπούνε στην σεξουαλική ζωή. Τα αγόρια δεν ξέρουν ότι θα έχουν ονείρωξη, ούτε τα κορίτσια ότι θα τους έρθει περίοδος και όταν το ζουν τρελαίνονται γιατί είναι κάτι που δεν το γνωρίζουν. Στην επιστημονική κοινότητα όλοι θεωρούν ότι αυτό είναι κάτι δευτερεύων. Αλλά δεν είναι έτσι, πρόκειται για σοβαρά προβλήματα που όμως λύνονται. Υπάρχουν νευρολογικές ασθένειες που είναι πολύ επίπονες. Όμως, αρκεί να εξηγήσεις σε αυτούς τους ασθενείς ποια είναι η σωστή στάση για να κάνουν σεξ για να μην τραυματιστούν και το πρόβλημά τους λύνεται. Πολλές φορές τα χάπια που παίρνουν για τους πόνους μπορεί να επηρεάζουν τη λίμπιντο ή την στύση τους και να χρειάζεται να τα αλλάξουν. Μπορεί ο ασθενής να έχει ένα πρόβλημα με τα ισχία του και να χρειάζεται μόνο να αλλάξει στάση κατά τη διάρκεια του σεξ και όλα να εξελιχθούν ομαλά. Για παράδειγμα, κάποιος που έχει κάνει αντικατάσταση της κεφαλής του ισχίου δεν μπορεί να κάνει ιεραποστολικό σεξ, γιατί το ισχίο μπορεί να βγει από τη θέση του. Αυτό πρέπει να το ξέρει ο ασθενής, να μην φτάσει στο σημείο να καλέσει ασθενοφόρο επειδή έκανε σεξ. Ή αν έχει προβλήματα στα γόνατα, δεν πρέπει να κάνει σεξ στα τέσσερα. Αυτά πρέπει να τα πούμε κι είναι πράγματα που δεν τα γράφουν τα επιστημονικά βιβλία.
Η σύγχρονη ιατρική και τα νέα ιατρικά μέσα έχουν λύσεις για όλα τα προβλήματα αναπηρίας. Για παράδειγμα, ένας άνθρωπος που πάσχει από σκλήρυνση κατά πλάκας χάνει σιγά-σιγά την κινητικότητά του, η στυτικότητα και η επιθυμία για σεξ όμως παραμένουν. Είναι ένας άνθρωπος που δεν μπορεί να κουνήσει ούτε τα χέρια του, ούτε τα πόδια του και δεν μπορεί ούτε να αυνανιστεί, δεν ξέρει πώς θα πρέπει να τοποθετηθεί στο σεξ για να μην τραυματιστεί και αν ο/η σύντροφος αναγκαστεί να πάρει τον ρόλο νοσοκόμου η μαγεία θα χαθεί. Για αυτούς τους ανθρώπους υπάρχουν σεξουαλικά βοηθήματα, ειδικά για διάφορα κινητικά προβλήματα.
Υπάρχει και ένα άλλο θέμα που μπορεί να απασχολεί τους ανάπηρους. Κατά πόσο επηρεάζεται η απόλαυση που νιώθουν στο σεξ. Μπορεί κάποιες ασθένειες να προκαλούν υπαισθησία –ελάττωση της αισθητικότητας του δέρματος- αυτό όμως δεν σημαίνει τίποτα. Αν στόχος είναι η ενίσχυση της σεξουαλικότητας, υπάρχουν δονητές που μπορεί να δουλεύουν σε διάφορα hertz. Από την άλλη, η διέγερση μπορεί να είναι ταυτόχρονα και εγκεφαλική και σωματική. Οι ανάπηροι με κάκωση του νωτιαίου μυελού, που είναι στο καρότσι επειδή δεν μπορούν να περπατήσουν, από κάποιο σημείο και μετά δεν θα έχουν πια στύση και οι γυναίκες δεν θα μπορούν να διεγερθούν. Μπορούν όμως να μεταφέρουν όλη αυτή την επιθυμία για σεξουαλικότητα στο μυαλό τους. Έχουν καταγραφεί περιπτώσεις που ασθενής με βλάβη στον νωτιαίο μυελό πολύ ψηλά, με ένα συγκεκριμένο επαναλαμβανόμενο χτύπημα στην πλάτη να φτάνει σε οργασμό. Υπάρχουν και ειδικά υδραυλικά εξαρτήματα που μπορούν να προκαλέσουν στύση χωρίς να υπάρχει διαισθητικότητα. Τα πράγματα δεν είναι πάντα όπως τα έχουμε στο μυαλό μας και αν κάτι δεν το γνωρίζουμε δε σημαίνει ότι δεν υπάρχει. Το να βάζουμε φραγμούς δεν είναι σωστό. Ο καθένας βρίσκει τρόπους να φτάνει σε ηδονή χωρίς να είναι απαραίτητο το διεισδυτικό σεξ. Το βασικό είναι να αντιλαμβανόμαστε τον άνθρωπο ως οντότητα και να βλέπουμε τις ανάγκες του με πολύ ανοιχτό μυαλό. Όλα λύνονται και όλα τακτοποιούνται, αρκεί να είμαστε ανοιχτοί στους τρόπους.
Οι ανάπηροι αντιμετωπίζουν προβλήματα τα οποία μπορεί να μην βγάλουν ποτέ προς τα έξω, γιατί δεν ξέρουν σε ποιον να απευθυνθούν και αυτοί που υπάρχουν είναι ελάχιστοι και το κάνουν πρωτοβουλιάκα. Πρέπει να γίνει θεσμός και να σταματήσει ο ρατσισμός της σεξουαλικότητας του ανάπηρου. Αυτή τη στιγμή στην κοινωνία ο ανάπηρος θεωρείται ουδέτερο ον, και η σεξουαλικότητά του είναι ένα θέμα που δεν υπάρχει ούτε καν σαν σκέψη. Υπάρχει όμως και καίει αυτούς τους ανθρώπους. Πρέπει να ασχοληθούμε με αυτό φωναχτά και όχι ψιθυρίζοντας λες και είναι ντροπή. Στο εξωτερικό υπάρχουν μέχρι και εκπαιδευμένοι σεξουαλικοί βοηθοί ειδικά για αναπήρους. Στην Ελλάδα η νομοθεσία είναι τόσο αυστηρή που η επιστημονικότητα από την μαστροπεία διαχωρίζεται με μία πολύ λεπτή γραμμή και εμείς προσέχουμε πολύ για να μην βρεθούμε από το πουθενά κατηγορούμενοι».
Εδώ και ένα χρόνο ο Γιώργος Σαββόπουλος μοιράζεται την εμπειρία του και τις επιστημονικές του γνώσεις στο http://www.ameasex.gr/. Ένα site που για πρώτη φορά στην Ελλάδα, προσπαθεί να βοηθήσει έμπρακτα ανθρώπους και να ενημερώσει για θέματα αναπηρίας και σεξουαλικότητας. Παρέχει ολοκληρωμένη επιστημονική υποστήριξη, η προσέγγιση των θεμάτων γίνεται από ιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων που μιλάνε ανοιχτά για τα δικαιώματα των ανάπηρων. «Όταν το ξεκίνησα φοβόμουν λίγο κι εγώ ο ίδιος την αποδοχή που μπορεί να έχει. Τελικά η αποδοχή ήταν τεράστια και η αντίδραση ήταν ότι επιτέλους κάποιος άρχισε να μιλάει για αυτό. Οι ίδιοι οι ασθενείς νιώθουν ανακούφιση και το στηρίζουν. Το θέμα είναι να μην βλέπουμε μόνο το πρόβλημα αλλά να ψάχνουμε την λύση και οι τρόποι υπάρχουν, όλα τα προβλήματα μπορούν να λυθούν. Και πάνω από όλα να μην το σκεφτόμαστε μεγαλόψυχα, αυτό είναι το χειρότερο. Οι λύσεις αυτές είναι δικαίωμα του ασθενή και πρέπει να του προσφέρονται. Πρέπει να ανοίξει ο δρόμος και να ζήσουν αυτοί οι άνθρωποι όπως όλοι μας, ισότιμα».
πηγη: grekamag.gr
Δε λέω, πολύ καλή πρωτοβουλία και μπράβο στον άνθρωπο που έκανε το βήμα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΥπάρχει όμως και η άλλη όψη του νομίσματος: άνθρωποι υγιείς που δεν επιθυμούν να έχουν σεξουαλικές επαφές. Είναι οι λεγόμενοι ασεξουαλικοί τύποι. Εντούτοις υπάρχει μεγάλη κοινωνική πίεση για ... ζευγάρωμα που κάνει συχνά τη ζωή τους δύσκολη, ειδικά στην Ελλάδα που είναι μια έντονα σεξιστική χώρα. Οικογένεια, φίλοι, παρέες, μέσα ενημέρωσης, προβάλλουν συγκεκριμένα πρότυπα και εικόνες και πιέζουν έμμεσα ή άμεσα προς τη σύναψη ερωτικών σχέσεων και την αναζήτηση συντρόφου. Η ατμόσφαιρα που δημιουργείται έτσι είναι αρκετά δυσάρεστη για έναν ασεξουαλικό τύπο. Κανείς όμως δε μιλάει γι' αυτό, προφανώς γιατί θεωρείται αυτονόητο ότι όλοι επιθυμούν το σεξ, κάτι που ισχύει για το 98-99% του πληθυσμού. Το υπόλοιπο 1-2% όμως πρέπει να αφεθεί ελεύθερο να ζήσει τη ζωή του όπως νομίζει καλύτερα.