Nomophobia: Η φοβία της στέρησης κινητού

Μήπως όταν απομακρύνεστε από το smartphone σας νιώθετε ένα αίσθημα πανικού να σας κατακλύζει; Μήπως δεν μπορείτε να συγκεντρωθείτε στη δουλειά ή σε ό,τι άλλο κάνετε, όταν έχετε ξεχάσει το κινητό στο σπίτι; Μήπως ανήκετε σε όσους κάθε τόσο ελέγχουν τα κινητά τους για κλήσεις, μηνύματα ή άλλες ενημερώσεις; Αν η απάντηση είναι θετική, τα νέα είναι δυσάρεστα: ο εθισμός στα κινητά τύπου smartphones, σύμφωνα με πρόσφατες επιστημονικές έρευνες ανήκει στις παθήσεις των εποχών κι έχει πλέον και επισήμως το δικό του όνομα: nomophobia.

Ο όρος nomophobia, είναι η συρρίκνωση των λέξεων no mobile phone phobia (φοβία της έλλειψης κινητού) και αντιστοιχεί σε μια φοβία που πλήττει περισσότερο τις νεότερες ηλικίες. Σύμφωνα με τον δρα. Ντέιβιντ Γκρίνφιλντ, καθηγητή ψυχιατρικής σε Πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ, ο εθισμός με το smartphone είναι αντίστοιχος με άλλους γνωστούς και αναγνωρισμένους εθισμούς, καθώς αφορά την απορρύθμιση της ντοπαμίνης (ουσίας που κινητοποιεί τον εγκέφαλο να κάνει πράγματα).

Ο δρ. Γκρίνφιλντ είναι ο ιδρυτής Κέντρου για εθισμούς στο Ιντερνετ και στην εξελιγμένη τεχνολογία, στόχος του οποίους είναι να βοηθήσει εξαρτημένους, που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο βρίσκονται μονίμως on line, να βρουν νέες ισορροπίες στις ζωές τους.

Σε δηλώσεις του στο Business Insider, ο δρ. Γκρίνφιλντ περιγράφει αναλυτικά το πώς σε ορισμένες περιπτώσεις η τεχνολογία των smartphones λειτουργεί απέναντι στον εγκέφαλο σαν ένας «κουλοχέρης», που δεν σταματά ποτέ να δουλεύει, χωρίς κάθε φορά να γνωρίζεις από πριν αν και τι θα κερδίσεις! «Κάθε φορά που μας έρχεται μια ειδοποίηση στο κινητό, αυξάνεται ελαφρά η ντοπαμίνη στον εγκέφαλο, στην προοπτική να είναι κάτι ευχάριστο ή και συναρπαστικό. Το θέμα είναι ότι δεν ξέρεις πότε θα έρθει αυτό, οπότε ο εγκέφαλος μπαίνει στη διαδικασία συνεχώς να τσεκάρει, σαν να έχει μαζί του τον μικρότερο «κουλοχέρη» του κόσμου».

Εννοείται ότι όσοι πάσχουν από την αποκαλούμενη «nomophobia», δεν γνωρίζουν ούτε και παραδέχονται ότι έχουν το οποιοδήποτε πρόβλημα. «Οπως γίνεται σε κάθε εθισμό, η άρνηση είναι το πρώτο και κλασικό σύμπτωμα» δηλώνει στιο Business Insider ο ψυχίατρος Ντέιλ Αρτσερ.

Πολλοί ψυχολόγοι έχουν προτείνει ο όρος να μπει πια και στα Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο πνευματικών διαταραχών. Ανάμεσά τους και οι Νικόλα Λουίτσι Μπραγκάτζι και Τζιοβάνι Ντελ Πουέντε, οι οποίοι επιχειρηματολογούν υπέρ της σχετικής πρότασης: «Η τεχνολογία, τα social media και τα κινητά μας βοηθούν πια να κάνουμε τη δουλειά μας ευκολότερα. Αυτό είναι αδιαμφισβήτητο. Από την άλλη πλευρά όμως μπορεί να έχουν επικίνδυνη επίδραση στην υγεία μας. Χρειάζεται περαιτέρω έρευνα και μελέτη, ώστε να ερευνήσουμε και να ορίσουμε τη nomophobia».

Σύμφωνα με τους ειδικούς, η νέα φοβία δεν είναι παρά ένα μικρό μέρος ενός συνολικού μεγαλύτερου προβλήματος που αφορά τον εθισμό στον αχανή, δημιουργικό, συναρπαστικό αλλά και επικίνδυνο κόσμο του Ιντερνετ.

Στην Αμερική, ήδη λειτουργούν κέντρα αποτοξίνωσης από ηλεκτρονικές συσκευές, ενώ στην Κίνα, νέοι εθισμένοι στο Ιντερνετ στέλνονται να ακολουθήσουν στρατιωτική εκπαίδευση ειδικά σχεδιασμένη για να καταπολεμήσει τον εθισμό τους.

Οι επιστήμονες, πάντως, λένε ότι δεν χρειάζονται τόσο ακραία μέτρα, απλώς να μπει ένα μέτρο στον τρόπο με τον οποίο στηριζόμαστε έως εξαρτιόμαστε από τα «έξυπνα» κινητά μας. Ο δρ. Ντέιλ Αρτσερ συμβουλεύει: «Μη γράφετε στο κινητό όταν οδηγείτε, μην το παίρνετε μαζί σας στο μπάνιο, μην το χρησιμοποιείτε όταν είστε μαζί με φίλους, βάλτε κανόνες στους εαυτούς σας, π.χ. όταν είστε σε ραντεβού, να μην το ελέγχετε πάνω από 5 λεπτά κάθε μιάμιση ώρα. Απλοί κανόνες, που θα κάνουν τις ζωές μας καλύτερες...».

thetoc.gr