Το άγγιγμα των σωμάτων - Γράφει ο Κώστας Δανάς

Είναι παραγνωρισμένη και παρεξηγημένη η σωματική επαφή για την ομαλή ψυχοκινητική ανάπτυξη των ατόμων, τόσο στα ζώα, όσο και στον άνθρωπο.
Τα μικρά ποντίκια που μεγάλωσαν μαζί με την μητέρα τους, η οποία συνεχώς τα θήλαζε και τα έγλυφε, γίνανε πιο ζωηρά και πιο ανεξάρτητα , από άλλα που απλώς τους δίνονταν μόνο τροφή.

Οι πρώτες εμπειρίες του ανθρώπου, αρχικά στο υγρό και θερμό περιβάλλον της μήτρας και αργότερα με το σφιχταγκάλιασμα της μητέρας, αποτυπώνονται στον εμβρυικό και νεογνικό εγκέφαλο και γίνονται το συνώνυμο της ασφάλειας, της ισορροπίας και της ηρεμίας. Είναι ο χαμένος παράδεισος και η διαρκής προσπάθεια για επιστροφή.

Η ανάγκη για επικοινωνία του σύγχρονου ανθρώπου δεν είναι μόνο νοητική ή συναισθηματική. Πρωτίστως είναι ανάγκη για σωματική επαφή. Η διαρκής αγωνία για την εκπλήρωση της χαμένης σωματικής επαφής της βρεφικής και παιδικής ηλικίας. Ακόμη από κείνη την ηλικία παραμένει βασική η ανάγκη του ανθρώπου ν’ αγγίζει ο ένας τον άλλο. Κι αν οι κοινωνικές συμβάσεις το απαγορεύουν, επινοούνται τρόποι για να απολαμβάνουν οι άνθρωποι την απλή ή την στενή σωματική επαφή. Φτάνει να σκεφτεί κανείς ότι όταν δεν υπάρχει ή δεν αρκεί η επαφή που παίρνουν οι άνθρωποι από τα παιδιά, τους γονείς, ή τους εραστές τους, τότε την αναζητούν ως αναπλήρωση, ή ως συμπλήρωμα, στους «επαγγελματίες της επαφής», που είναι οι γιατροί, οι νοσηλευτές, οι φυσιοθεραπευ-τές, οι γυμναστές, οι κομμωτές.

Ας σκεφθούμε πόσες μορφές επαφής επινοούν οι άνθρωποι για να ικανοποιήσουν αυτήν την αρχέγονη ανάγκη. Ο χορός, το σφιχταγκάλιασμα σε συνάντηση, σε αποχαιρετισμό, σε γιορταστικές εκδηλώσεις, είναι μορφές καμουφλαρίσματος αυτής της διαρκώς ανεκπλήρωτης ανάγκης.

Ακόμη η ανάγκη για επανάληψη της εμπειρίας της σωματικής αλλά και της στοματικής επαφής της ξεχασμένης βρεφικής ηλικίας είναι τόσο μεγάλη, ώστε δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε ότι και αυτή ακόμα η αξία της συνουσίας για τον άνθρωπο, βρίσκεται περισσότερο στην γονιμοποίηση της σχέσης των εραστών και στην επιστροφή στην βρεφική πράξη του αγκαλιάσματος και λιγότερο στην ηδονή της γενετήσιας πράξης. Τόσο που, σε πολλές περιπτώσεις θα μπορούσαμε να πούμε ότι, δεν είναι αυτό καθ’ αυτό το σέξ η βαθύτερη επιδίωξη του ζευγαριού, αλλά αντίθετα το σέξ δίνει την ευκαιρία για να πραγματοποιηθεί η σωματική επαφή. Με τον ίδιο τρόπο που στο βρέφος η σωματική επαφή των χειλιών με τον μαστό έχει μεγαλύτερη αξία για την ψυχοσωματική ανάπτυξή του, από την διατροφική αξία του γάλακτος.

Στην σύγχρονη κοινωνία της απομόνωσης, πιπιλίζοντας διαρκώς το συμβολικό αντίχειρα, προσπαθούμε να πείσουμε τον εαυτό μας, ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε και μόνοι μας!

Δυσκολευόμαστε να αποδεχτούμε το γεγονός ότι η τρυφερή εκδήλωση αγάπης, η ελεύθερη εκδήλωση των αισθημάτων μας και το άγγιγμα των σωμάτων, κάνει πιο ανώδυνη την εξορία του καθενός μας, από την παιδική του ηλικία.

Κώστας Δανάς
ιατρός                 για το ialmopia.gr