Νέα γενιά, δεν χωράς πουθενά

Νεανική ανεργία. Τα δελτία ειδήσεων μιλούν για μια «χαμένη γενιά» την ώρα που
οι Ευρωπαίοι ηγέτες δηλώνουν ανήσυχοι για τα ποσοστά που εκτοξεύονται στον ευρωπαϊκό Νότο και ιδιαίτερα στη χώρα μας. Ομως πίσω από τα νούμερα και τους χαρακτηρισμούς, βρίσκονται πρόσωπα.

Οπως ο 18χρονος Παναγιώτης που κυνικά δηλώνει «δεν έχω όνειρα», η 22χρονη Σεβίνα από την Κρήτη, νηπιαγωγός με πτυχίο, που λέει «δεν βρίσκω δουλειά ούτε για babysitter», η συνομήλική της Ευγενία που φεύγει στην Αμερική με τουριστική βίζα για να βρει δουλειά, ο Βασίλης, απόφοιτος του Πανεπιστημίου Πειραιά, που ανήκει όπως λέει «στις στρατιές άνεργων αποφοίτων» και ξεψαχνίζει τις μικρές αγγελίες. «Μόνο σερβιτόρους ζητάνε στην Κέρκυρα», λέει ο Κώστας, 22 ετών, πολιτικός επιστήμονας. Ο ίδιος με το πτυχίο στα αζήτητα, άεργος στο ίδιο σπίτι με τους γονείς, αναρωτιέται όταν απογοητεύεται «γιατί σπούδασα τέσσερα χρόνια;».

Την ίδια στιγμή, ένας νεοσύστατος όρος, που αφορά νέους αποκλεισμένους από την απασχόληση ή από εκπαιδευτική διαδικασία, κάνει την εμφάνισή του: NEETs (Young People Not in Education, Employment or Training). Αφορά νέους οι οποίοι είναι αποκλεισμένοι από την απασχόληση ή από εκπαιδευτική διαδικασία. Οι περισσότεροι προέρχονται από οικογένειες χαμηλού εισοδήματος, συντηρούνται από τους γονείς τους και ξυπνούν με την ελπίδα ότι θα λάβουν απάντηση στο e-mail τους για ένα από τα δεκάδες βιογραφικά που στέλνουν καθημερινά - ακόμα και για εθελοντική εργασία. «Δεν υπάρχει χάμενη γενιά», τονίζει η σύμβουλος Διαχείρισης Σταδιοδρομίας Μαρία Κουτσαύτη. «Η κατάσταση είναι δεδομένη. Το ζητούμενο είναι με ποιους τρόπους μπορούμε να στηρίξουμε τους νέους ανθρώπους. Πρέπει να κάνουμε τον νέο να συνειδητοποιήσει ότι η "φυγή" δεν είναι η μοναδική λύση. Πρέπει να τον εμπνεύσουμε ότι η αλλαγή είμαστε εμείς, αυτή η αλλαγή που θέλουμε να δούμε στον κόσμο», λέει η ίδια.

«Καλή είστε», και στο αρχείο

«Φεύγω, γιατί πιστεύω ότι θα έχω πιο πολλές ευκαιρίες έξω απ' ό,τι εδώ» λέει η Ευγενία Σεϊτανίδου. Με τουριστική βίζα θα ψάξει δουλειά στην ΑμερικΣεβίνα Τουλουπάκη, Ευγενία Σεϊτανίδου

«Καλή είστε, σας τοποθετούμε στα αρχεία». Αυτή είναι η απάντηση που πήρε αρκετές φορές η Σεβίνα Τουλουπάκη, ψάχνοντας για δουλειά σε ιδιωτικούς παιδικούς σταθμούς. Από την άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής, στο Ηράκλειο της Κρήτης, η 22χρονη νηπιαγωγός περιγράφει τι ακολούθησε μετά το πτυχίο της. «Τελείωσα ακριβώς στα τέσσερα χρόνια, με υποτροφία. Το κυνηγούσα και ως φοιτήτρια, έκανα όσα παραπάνω μπορούσα, ασχολήθηκα πολύ, έπαιρνα feedback συνεχώς από τους καθηγητές», λέει η ίδια.

Οταν αποφοίτησε, τον Ιούνιο, είχε στα χέρια της μόνο μια βεβαίωση για την πρακτική που έκανε. «Πρακτική μέσω ΕΣΠΑ για την οποία ακόμα δεν έχω πληρωθεί», ισχυρίζεται. «Εφτιαξα λοιπόν το βιογραφικό μου και μέσα στο καλοκαίρι ξεκίνησα να το στέλνω σε ιδιωτικά σχολεία. Τα πανεπιστήμια ήταν κλειστά, δεν είχα ούτε βεβαίωση ότι έχω αποφοιτήσει και έχασα και τις προθεσμίες για τις αναπληρώτριες και τους εποχιακούς». Οσο η ίδια έψαχνε για δουλειά, το ενοίκιο στην Αθήνα έτρεχε. «Είχα κανονίσει να κάνω babysitting, θα ξεκινούσα τον Σεπτέμβριο αλλά τελευταία στιγμή ναυάγησε. Εμεινα τελείως ξεκρέμαστη. Μου έκαναν μια μείωση, το πήγαν 280 ευρώ τον μήνα αλλά και πάλι... Επρεπε κάτι να βρω. Πήγα στις ημέρες καριέρας και έστειλα τα χαρτιά μου σε διάφορα sites για εργασία».

«Μάλλον νοιάζεστε πολύ για το δικό σας επάγγελμα». Ετσι της έλεγαν οι υπεύθυνοι που της έκαναν συνέντευξη για δουλειά όταν την άκουγαν να μιλάει ενθουσιασμένη για τα παιδαγωγικά και την εμπειρία της στη σχολή.

«Μετά από 2-3 συνεντεύξεις, μαζεύτηκα και σταμάτησα να μιλάω γι' αυτό», λέει η ίδια. «Τελικά, δεν με πήραν πουθενά. Ούτε πωλήτρια, ούτε υπάλληλο σε κατάστημα λιανικής πώλησης». Η επιστροφή στην Κρήτη ήταν απαγορευτική. «Εδώ στο Ηράκλειο είναι χειρότερα. Είναι μικρότερη η αγορά και δεν υπάρχει καμία περίπτωση να βρεις. Είναι άσχημη η κατάσταση». Ωστόσο, η ίδια δεν το έβαλε κάτω. «Ξεκίνησα να κάνω μαθήματα γαλλικών, χωρίς να πληρώνω. Αντάλλαξα τα μαθήματα με babysitting». Τώρα σκέφτεται να φύγει στο Παρίσι για μεταπτυχιακό. «Δεν θα πληρώνω δίδακτρα, ωστόσο η ζωή είναι ακριβή. Θα δουλέψω εκεί όμως, έχω κάνει ήδη επαφές και υπολογίζω πως θα βγάζω 700-1.000 ευρώ τον μήνα», λέει η Σεβίνα. «Θέλω να γυρίσω στην Ελλάδα. Αλλά θα μείνω εκεί τουλάχιστον για δύο χρόνια, μέχρι να γίνουν καλύτερα τα πράγματα».

Την τύχη της εκτός Ελλάδας θα κυνηγήσει και η συνομήλικη συνάδελφός της, Ευγενία Σεϊτανίδου. Η νεαρή νηπιαγωγός σε λίγες ημέρες φεύγει στην Αμερική, με σκοπό να βρει δουλειά, σε παιδικό σταθμό. «Είχα πάει πριν από δύο χρόνια διακοπές και ένας θείος μου με πήγε σε έναν παιδικό σταθμό. Οι υπεύθυνοι μου είχαν πει να ξανάρθω όταν τελειώσω. Κι έτσι στις 10 Ιανουαρίου φεύγω», λέει η Ευγενία. «Εδώ δεν έψαξα να βρω δουλειά. Δεν ήθελα να μείνω εδώ. Παρ' όλα αυτά, για δύο μήνες δούλεψα εθελοντικά στο 1ο Νηπιαγωγείο Μελισσίων. Φεύγω γιατί εκεί είναι καλύτερα τα πράγματα. Προς το παρόν θα πάω με τουριστική βίζα, να δω αν μου αρέσει. Αν δεν μου ταιριάζει, θα γυρίσω και θα αρχίσω να ψάχνω για δουλειά».

Μόνο σε... χρονομηχανή

Βασίλης Κούκης

«Ολες οι θεωρητικές σχολές παράγουν στρατιές ανέργων. Εγώ είμαι ένας από αυτούς» λέει ο Βασίλης Κούκης, 22 ετών, απόφοιτος του Πανεπιστημίου Πειραιά«Ολες οι θεωρητικές σχολές πέραν της Νομικής, όπου το πρόβλημα υπάρχει αλλά είναι μικρότερο, παράγουν στρατιές ανέργων. Εγώ είμαι ένας από αυτούς», λέει ο 22χρονος Βασίλης Κούκης. Θέλει, λέει, να φτιάξει «μια χρονομηχανή και να γυρίσω πίσω στο 2001. Τότε που κάναμε εξισώσεις και δεν πρόσεχα, για να πάω τεχνολογική κατεύθυνση που είναι ελαφρώς καλύτερα τα πράγματα. Και μετά να κάνω το σταυρό μου...».

Αποφοίτησε ακριβώς στα τέσσερα χρόνια από το τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, ξεκίνησε αμέσως να ψάχνει για δουλειά, πήγε σε πολλές συνεντεύξεις, χωρίς αποτέλεσμα. Οταν ανοίξει κάποιο πρόγραμμα του ΟΑΕΔ, λέει, «τρέχω να προλάβω τη θέση». Οι περισσότεροι φίλοι του με πτυχίο ΑΕΙ ή ΤΕΙ εργάζονται ως σερβιτόροι ή ως υπάλληλοι σε τηλεφωνικά κέντρα και προσπαθούν να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους όσο ψάχνουν για δουλειά στον τομέα τους.

Με παράπονο λέει ότι αναγκάζεται να ζητάει χρήματα από τους γονείς. «Νιώθω άσχημα γι' αυτό. Χαλάω ελάχιστα βέβαια, δηλαδή τα απαραίτητα. Για να αγοράσω κάτι πρέπει πραγματικά να το χρειάζομαι, δεν κάνω υπερβολές. Κι εκείνοι δεν λένε κάτι... Καταλαβαίνουν, δεν είναι από άλλον πλανήτη...»

Αυτή την περίοδο «δεν υπάρχουν αγγελίες για δουλειά. Ισως φταίνε οι γιορτές», λέει ο Βασίλης. Ξημεροβραδιάζεται μπροστά στον υπολογιστή και κάνει αιτήσεις για μεταπτυχιακά στο εξωτερικό. Ολλανδία, Αυστρία, Σουηδία είναι πρώτες στη λίστα των επιλογών του, γιατί «εκεί κοστίζουν από 0 μέχρι ελάχιστα», λέει ο ίδιος και συνεχίζει: «Οταν είμαι με παρέα και μιλάμε για το εξωτερικό, όλοι λένε πως το έχουν σκεφτεί - όλοι όμως. Απλώς στην πράξη είναι δύσκολο. Οσο τα πράγματα εδώ σφίγγουν, τόσο περισσότεροι θα φεύγουν».

Σχεδόν όλοι στην παρέα άνεργοι

Παναγιώτης Ν.

«Αποφοίτησα από το 1ο ΕΠΑΛ Δάφνης - είχα κατεύθυνση μηχανολογίας. Υποτίθεται ότι αποφοίτησα βοηθός μηχανικού αυτοκινήτων. Ανεργος αποφοίτησα» λέει, ο 18χρονος Παναγιώτης, από τον Νέο Κόσμο. «Εδωσα Πανελλαδικές και μετά προσπάθησα να βρω δουλειά. Ηθελα να περάσω στο ΤΕΙ μηχανολογίας Πειραιά. Δεν πέρασα όμως, για 2.000 μόρια», λέει ο Παναγιώτης. Από το καλοκαίρι, έχει ξεκινήσει να ψάχνει για δουλειά. «Σε συνεργεία αυτοκινήτων δεν έψαξα. Σιγά μην έπαιρναν εμένα. Εψαξα για σερβιτόρος, για τηλεφωνικά κέντρα, έστειλα και 2-3 βιογραφικά, μου είπαν θα με πάρουν, δεν με πήραν ποτέ. Το μόνο που βρήκα να κάνω ήταν να μοιράζω φυλλάδια. Πλέον ούτε αυτό». «Και τι κάνεις όλη μέρα;», τον ρωτάω. «Τίποτα», λέει. «Δηλαδή, ξυπνάς το πρωί και;». «Αυτό», απαντάει.

«Ευτυχώς, δεν καπνίζω», λέει όταν γίνεται κουβέντα για το χαρτζιλίκι. Είναι περίπου 20-25 ευρώ την εβδομάδα και προορίζεται για τα προσωπικά του έξοδα, την κάρτα στο κινητό, τα εισιτήρια του λεωφορείου, την έξοδο για καφέ και το αντίτιμο στο Ιντερνετ καφέ. «Σχεδόν όλοι στην παρέα μου είναι άνεργοι. Δεν πιστεύω ότι υπάρχουν πολλές δουλειές για παιδιά 18 χρόνων». Ο ίδιος μιλάει αγγλικά, «πετάει» όπως λέει στους Η/Υ. «Μένω με τη μητέρα μου. Δουλεύει στην κουζίνα μιας ταβέρνας. Μαζί μας και η αδερφή μου. Είναι 20 χρόνων, νοσηλεύτρια αλλά δεν βρίσκει δουλειά σ' αυτό που σπούδασε. Δουλεύει σε σχολικό και δεν πληρώνεται. Της χρωστάνε 2.000 ευρώ», ισχυρίζεται ο Παναγιώτης. «Τι δουλειά θα ήθελες να κάνεις;», τον ρωτάω. «Δεν έχω ιδέα».

«Πώς φαντάζεσαι τον εαυτό σου σε ένα-δυο χρόνια;», επιμένω. «Τώρα; Τώρα δεν υπάρχουν όνειρα. Δεν υπάρχει τίποτα στην Ελλάδα. Σκέφτομαι να φύγω στο εξωτερικό, Αυστραλία, Αμερική, Καναδά, Σουηδία, να βρω μια δουλειά εκεί. Για αρχή ό,τι δουλειά να 'ναι. Το θέμα είναι να φύγεις από δω. Είναι δύσκολο για ένα παιδί 18 χρόνων να φύγει μόνο του. Ομως είναι χάλια εδώ. Δεν ξέρουμε ποιοι φταίνε γι' αυτό, αλλά ξέρουμε ότι δεν φταίμε εμείς».

«Υποτίθεται ότι αποφοίτησα μηχανικός αυτοκινήτων. Ανεργος αποφοίτησα» δηλώνει ο 18χρονος Παναγιώτης. Δεν θα συνεχίσει τις σπουδές, «δεν έχω όνειρα» λέει και ελπίζει να βρει δουλειά

Στο σέρβις με 400 ευρώ

Κώστας Καββαδίας

Ανεργος με πτυχίο ο Κώστας Καββαδίας από την Κέρκυρα. «Χαλάω ελάχιστα χρήματα. Εκοψα και τους καφέδες» λέει. «Είμαι απομονωμένος. Κάποιες φορές αναρωτιέμαι: γιατί σπούδαζα τέσσερα χρόνια;«Η Κέρκυρα είναι μια μικρή πόλη και είναι δύσκολα τα πράγματα. Αν κάποιος δεν έχει επιχείρηση από τους δικούς του, η μόνη του επιλογή είναι να γίνει σερβιτόρος, να κάνει δηλαδή μεροκάματα για να βγάζει τα προς το ζην. Περίπου 400 ευρώ. Δεν μπορείς να ζήσεις με αυτά!» Ο Κώστας Καββαδίας ήταν συνεπής στις υποχρεώσεις του στο πανεπιστήμιο και στα 22 του είναι ήδη πολιτικός επιστήμονας με πτυχίο. «Σπούδασα στο Ρέθυμνο, από όπου έφυγα τον Ιούνιο για να επιστρέψω στην Κέρκυρα. Εψαξα για δουλειά, αρχικά πάνω στον τομέα μου - είχα κάποιες επαφές για ερευνητικά προγράμματα. Περίμενα απαντήσεις, δεν μου απάντησαν. Είχα στείλει και σε οργανισμούς, τις περισσότερες φορές μου έλεγαν είμαστε καλυμμένοι, ζητούσα να δουλέψω αφιλοκερδώς μόνο για την εμπειρία. Καμία θετική απάντηση», λέει ο Κώστας. Οι περισσότεροι φίλοι του σπουδάζουν ή ψάχνουν για δουλειά και συντηρούνται από τους γονείς τους. Ο ίδιος αναφέρει ότι «εγώ χαλάω τα ελάχιστα. Εκοψα και τους καφέδες, δεν έβγαινα, ήμουν για καιρό απομονωμένος. Σίγουρα απογοητεύεσαι. Κάποιες φορές αναρωτήθηκα για ποιο λόγο σπούδαζα τέσσερα χρόνια. Ηξερα ότι επέλεξα ένα δύσκολο επάγγελμα, το ήθελα όμως. Οι τεχνικές δουλειές, βέβαια, μπορούν να αποδώσουν περισσότερα χρήματα», λέει και συνεχίζει: «Τα πράγματα έχουν φθάσει σε οριακό σημείο. Οι άνθρωποι στην προσπάθειά τους να ζήσουν υποφερτά μπορούν να κάνουν τα πάντα. Είναι κομβικό το σημείο για να πάρει μια ώθηση ο κόσμος». Το ενδεχόμενο να φύγει από την Ελλάδα υπάρχει, ωστόσο «δεν έχω μπει ποτέ στη διαδικασία να φύγω. Δεν έχω ταξιδέψει ακόμα στο εξωτερικό. Οσο βλέπω τα πράγματα να δυσκολεύουν, έχω τάσεις φυγής. Ξέρω ότι αν το κάνω, δεν θα επιστρέψω. Και αυτό με φοβίζει λίγο», ισχυρίζεται. Τονίζει ότι «υπάρχει κρατική ευθύνη γι' αυτό που βιώνουμε» και θεωρεί ότι «από το Δημοτικό θα έπρεπε να υπάρχει επαγγελματική κατάρτιση».

«Καλή είστε, σας τοποθετούμε στα αρχεία» είναι η απάντηση που δίνουν στη Σεβίνα Τουλουπάκη. «Ούτε για babysitting δεν βρίσκω» λέει η 22χρονη νηπιαγωγός από την Κρήτη

Πηγη: enet.gr