Οδοστρωτήρας το 2014 στην ασφάλιση - Με νέο τύπο και με ρήτρα μηδενικού ελλείμματος ο υπολογισμός του εφάπαξ

Τέλος το ΕΚΑΣ για συνταξιούχους κάτω των 65 ετών, διατηρείται για αναπήρους. Κίνδυνος να πάει ακόμα πιο πίσω η συνταξιοδότηση εργαζομένων σε βαρέα.

Δέκα συν οκτώ ανατροπές στην ασφάλιση για 3.500.000 εργαζομένους έφερε το νέο έτος. Οι αλλαγές αυτές είναι αποτέλεσμα τεσσάρων νόμων που ανάγονται χρονικά από το 1993 και αφορούν αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, μειώσεις 20% στα εφάπαξ και στις επικουρικές συντάξεις, με στόχο την κάλυψη των υψηλών ελλειμμάτων που αποτυπώνονται στους προϋπολογισμούς των Ταμείων.

Ηδη, με την έλευση της τρόικας μέσα στον Ιανουάριο, θα εξεταστούν οι «μαύρες τρύπες» των Ταμείων, με το ΙΚΑ να έχει τη «μερίδα του λέοντος», καθώς ο προϋπολογισμός του 2014 θα κλείνει με έλλειμμα της τάξης των 2,2 δισ. ευρώ.

Οι νομοθετημένες ρυθμίσεις που μπαίνουν σε ισχύ τις επόμενες μέρες, περιλαμβάνουν τα εξής:

1 ΑΥΞΗΣΗ ΟΡΙΩΝ ΗΛΙΚΙΑΣ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΣΤΟ ΙΚΑ: Αύξηση των ορίων ηλικίας για μειωμένη σύνταξη γυναικών από το ΙΚΑ και για σύνταξη με βαρέα ένσημα για άνδρες και γυναίκες.

Πρόκειται για δύο από τις μεταβατικές διατάξεις του Ασφαλιστικού που αλλάζουν τους όρους συνταξιοδότησης για μια μεγάλη κατηγορία ασφαλισμένων. Ετσι από την 1η/1/2014 οι γυναίκες που είναι ασφαλισμένες στο ΙΚΑ (με πρώτη έναρξη της ασφάλισής τους πριν από το 1993) συνταξιοδοτούνται με κατοχύρωση δικαιώματος τις 10.000 ημέρες και με όριο ηλικίας το 60ό έτος και 6 μήνες από το 60ό που ήταν το όριο ηλικίας για όσες έχουν κατοχυρώσει δικαίωμα εξόδου με μειωμένη σύνταξη και με συμπληρωμένες τις 10.000 ημέρες ασφάλισης.

Στο χρόνο κατοχύρωσης υπάρχει παγίδα καθώς οι γυναίκες θα πρέπει αφενός να έχουν συμπληρώσει τις 10.000 ημέρες ασφάλισης, αλλά κατά το χρόνο της συνταξιοδότησής τους θα πρέπει να έχουν συνολικά 12.000 ημέρες ασφάλισης.

Διαφορετικά θα υποχρεωθούν είτε να αναγνωρίσουν το διάστημα από τις 10.000 μέχρι τις 12.000 ημέρες ασφάλισης είτε θα συνταξιοδοτηθούν με άλλες προϋποθέσεις (σύνταξη γήρατος με τουλάχιστον 4.500 ημέρες ασφάλισης) και με όριο ηλικίας που είναι 62 για μειωμένη και 67 για πλήρη σύνταξη.

2 ΑΥΞΗΣΗ ΣΤΑ ΒΑΕ: Αύξηση των ορίων ηλικίας για τη συνταξιοδότηση με 10.500 ημέρες ασφάλισης εκ των οποίων οι 7.500 στα βαρέα και ανθυγιεινά.

Για μειωμένη σύνταξη το όριο ηλικίας αυξάνεται στο 59ο έτος και 6 μήνες (από 58,9 που είναι φέτος), ενώ για πλήρη σύνταξη το όριο ηλικίας αυξάνεται από την επόμενη χρονιά στο 61ο έτος και 9 μήνες από 60,9 που είναι φέτος.

Πρακτικά οι αλλαγές αυτές σημαίνουν ότι οι ασφαλισμένοι άνδρες και γυναίκες θα επιβαρυνθούν με αυτή την αύξηση του ορίου ηλικίας που κυμαίνεται από 6 έως 9 μήνες παρατείνοντας το χρόνο συνταξιοδότησής τους. Αν όμως δεν έχουν τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης και δεν μπορούν να τον συμπληρώσουν με αναγνωρίσεις πλασματικών ετών, τότε είναι πολύ πιθανό ότι θα εγκλωβιστούν σε μεγαλύτερη αύξηση του ορίου ηλικίας και η συνταξιοδότησή τους θα πάει ακόμη πιο πίσω.

3 ΜΕΙΩΣΗ ΑΝΑΠΛΗΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ: Μειώνεται στο 2% το ποσοστό αναπλήρωσης για το συντάξιμο χρόνο των ετών 2013 και 2014.

Η αλλαγή αυτή επηρεάζει όσους συνταξιοδοτούνται το 2014 και αφορά όσους συνταξιοδοτούνται από το Δημόσιο, τον ΟΑΕΕ καθώς και Ταμεία ΔΕΚΟ και τραπεζών. Η μείωση της σύνταξης που θα έχουν, για παράδειγμα, οι ασφαλισμένοι του ΟΑΕΕ που θα συνταξιοδοτηθούν το 2014 δεν θα υπερβαίνει τα 15-20 ευρώ, ενώ σε ανάλογα ποσά θα είναι οι μεταβολές για όσους συνταξιοδοτηθούν από τα υπόλοιπα Ταμεία.

4 ΑΝΑΠΛΗΡΩΣΗ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΥ: Μειώνεται στο 73% (από 74%) το ποσοστό αναπλήρωσης της σύνταξης που αντιστοιχεί σε χρόνο ασφάλισης από την 1η/1/2008 και μετά.

Είναι διάταξη του ασφαλιστικού νόμου 3029/02 που έχει μπει σε εφαρμογή για τον υπολογισμό της σύνταξης που αντιστοιχεί σε χρόνο ασφάλισης από το 2008 και μετά και «κατεβάζει» 1% ετησίως το ποσοστό αναπλήρωσης της σύνταξης από το 2008 και μετά. Η διάταξη αφορά όσους αποχωρούν από το Δημόσιο, τις ΔΕΚΟ και τις τράπεζες.

Πρακτικά, ένας εργαζόμενος που θα συνταξιοδοτηθεί από τη ΔΕΗ ή τον ΟΤΕ ή τα ΕΛΤΑ ή από την Εθνική Τράπεζα, θα πάρει σύνταξη που θα υπολογιστεί επί της ουσίας με τρεις τρόπους:

α) για το χρόνο ασφάλισης ώς το 2007 με ποσοστό αναπλήρωσης 80%,

β) για τα χρόνια από το 2008 ώς το 2013 με ποσοστό 74% και

γ) για τα έτη 2013 και 2014 οι συντάξιμες αποδοχές θα υπολογιστούν με ποσοστό 2% στον υπολογισμό της σύνταξης.

5 ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΣΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: Μπαίνει αναλογικός συντελεστής στο τμήμα σύνταξης που αντιστοιχεί στα έτη ασφάλισης από το 2011 και μετά.

Η αλλαγή αυτή είναι προπομπός των μεγάλων ανατροπών που έρχονται στο ασφαλιστικό σύστημα από την 1η/1/2015 καθώς ο νόμος 3863/10 προβλέπει ότι όσοι αποχωρούν από το 2015 και μετά, για το τμήμα σύνταξης που αντιστοιχεί στα έτη της ασφάλισής τους μετά το 2011, θα λάβουν αναλογικό ποσό που κυμαίνεται μεταξύ του 0,8% και 1,5%.

Η αλλαγή αυτή λοιπόν μπορεί να καταλαμβάνει όσους πρόκειται να αποχωρήσουν από το 2015 και μετά, πλην όμως το 2014 είναι η τέταρτη χρονιά που «μετρά» στο αναλογικό ποσό σύνταξης που θα πάρουν όσοι αποχωρήσουν μετά το 2015.

6 ΑΥΞΗΣΗ ΤΩΝ ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΩΝ ΕΤΩΝ: Αυξάνονται σε 7 τα πλασματικά έτη που μπορούν να αναγνωρίσουν άνδρες και γυναίκες για να κατοχυρώσουν και να θεμελιώσουν τις συνταξιοδοτικές προϋποθέσεις.

7 ΠΑΥΕΙ Η ΙΣΧΥΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΕΞΑΓΟΡΑΣ ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΟΥ ΧΡΟΝΟΥ για συνταξιοδότηση με τις προϋποθέσεις του 2010.

Στην πράξη η δυνατότητα αυτή ακυρώνει για χιλιάδες ασφαλισμένους (κυρίως των ΔΕΚΟ και των τραπεζών) την ευκαιρία να αποχωρήσουν με τα χαμηλά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης του 2010, εξαγοράζοντας τα χρόνια που τους λείπουν για να συμπληρώσουν τις απαιτούμενες προϋποθέσεις.

8 ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΟΥ ΕΦΑΠΑΞ: Αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού του εφάπαξ και έρχονται μειώσεις μεσοσταθμικά 20%.

Η εφαρμογή του νέου τρόπου υπολογισμού του εφάπαξ βοηθήματος θα γίνει με νέο τύπο και με ρήτρα μηδενικού ελλείμματος. Αυτό σημαίνει ότι από το 2014 όλα τα Ταμεία πρόνοιας και κυρίως του Δημοσίου υποχρεώνονται να πληρώνουν εφάπαξ ανάλογα με τα έσοδά τους και σε κάθε περίπτωση να υπάρχει εγγυημένη πρόβλεψη ότι θα εφαρμόζεται η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος.

9 ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΙΣ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΕΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ: Αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού στις επικουρικές συντάξεις από την 1η Ιουλίου 2014.

Το νέο σύστημα υπολογισμού των επικουρικών συντάξεων προβλέπει ρήτρα μηδενικού ελλείμματος, που θα εφαρμοστεί όχι μόνο για τις νέες, αλλά και για τις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις, καθώς το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ), μετά τη μελέτη βιωσιμότητας που προετοιμάζει η Εθνική Αναλογιστική Αρχή, θα καταρτίσει ενιαίο κανονισμό ασφάλισης και παροχών για παλαιούς και νέους ασφαλισμένους, μειώνοντας τα υψηλά ποσοστά αναπλήρωσης των καταβαλλόμενων συντάξεων για να επιτυγχάνεται ο μηδενισμός του ελλείμματος.

Οι επικουρικές συντάξεις θα μπορούν να αλλάζουν ανά τρίμηνο και με βάση τις εκτιμήσεις-προβλέψεις που θα γίνονται τόσο για τη βιωσιμότητά τους όσο και για το έλλειμμα. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι μπορεί στο τρίτο τρίμηνο του 2014 οι συντάξεις να μειωθούν κατά 5% και στο τέταρτο τρίμηνο του 2014 να έρθει άλλο ένα -5%.

10 ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΙΣΦΟΡΩΝ: Θα μειωθούν οι εργοδοτικές εισφορές στο ΙΚΑ κατά 1,3% με προϋποθέσεις που θα καθοριστούν στο επόμενο διάστημα.

Η μείωση των εισφορών θα προκαλέσει μια απώλεια εσόδων της τάξης των 280 εκατ. ευρώ που το ΙΚΑ θα πρέπει να καλύψει χωρίς να καταφύγει σε έκτακτη κρατική χρηματοδότηση.

11 ΜΕΙΩΣΗ ΕΙΣΦΟΡΩΝ ΣΕ ΔΕΚΟ: Θα μειωθούν οι εισφορές που καταβάλλουν ΔΕΚΟ και τράπεζες οι οποίες θα πρέπει να πέσουν στα επίπεδα του ΙΚΑ.

Σήμερα οι ασφαλιστικές εισφορές εργοδότη σε ΔΕΚΟ και κυρίως στις τράπεζες φτάνουν στο 26% όταν στο ΙΚΑ η εργοδοτική εισφορά είναι 13,3%. Ο τρόπος που θα γίνει η μείωση των εισφορών στις ΔΕΚΟ και τις τράπεζες θα προσδιορίσει και το πόσο θα μειωθούν και οι συντάξεις.

Το μέτρο αφορά όλους τους παλαιούς (προσληφθέντες μέχρι 31/7/2008) εργαζομένους σε ΟΤΕ, ΟΣΕ, ΗΣΑΠ, στα ΕΛΤΑ, στην ΕΤΕ, στην πρώην ΕΤΒΑ, στην ΤτΕ και την Εθνική Ασφαλιστική, για τους οποίους καταβάλλονται υψηλότερες εισφορές, σε σχέση με το ΙΚΑ, και μεγαλύτερες συντάξεις.

12 ΕΚΑΣ ΣΕ ΑΝΑΠΗΡΟΥΣ: Θα εξακολουθήσει να χορηγείται το ΕΚΑΣ σε αναπήρους κάτω των 65 ετών με νομοθετική ρύθμιση που θα ψηφιστεί άμεσα.

13 ΠΕΡΙΚΟΠΗ ΕΚΑΣ: Κόβεται το ΕΚΑΣ από συνταξιούχους που είναι κάτω των 65 ετών. Το επίδομα θα χάσουν περίπου 60.000 δικαιούχοι που είναι σήμερα από 60 έως 64 ετών. Από την περικοπή αυτή εκτιμάται ότι θα εξοικονομηθούν 114 εκατ. ευρώ.

14 ΑΡΧΙΖΕΙ Η ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΕΛΑΧΙΣΤΟΥ ΕΓΓΥΗΜΕΝΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ. Πρόκειται για ένα συμπληρωματικό ποσό της τάξης των 70-250 ευρώ που θα χορηγείται σε οικογένειες με χαμηλό εισόδημα, ώστε να περνούν πάνω από το όριο της φτώχειας.

Το εγγυημένο εισόδημα θα αφορά περίπου 10.000 δικαιούχους και θα εφαρμοστεί σε δύο περιοχές της χώρας.

15 ΣΥΝΔΕΣΗ TAXIS ΜΕ ΟΓΑ: Η εφορία μπαίνει στους λογαριασμούς των αγροτών για τις εισφορές στον ΟΓΑ.

Θα επιτρέπεται από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων να ελέγχει φορολογικά τους αγρότες και να διασταυρώνει τα εισοδήματά τους και τις επιδοτήσεις που παίρνουν, προκειμένου να εισπράττει ο ΟΓΑ τα χρωστούμενα από τις ασφαλιστικές τους εισφορές.

16 ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΣΤΟΥΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ:Οι ελεύθεροι επαγγελματίες θα πληρώνουν από την 1η/1/2014 εισφορά για επικουρική ασφάλιση στο ΕΤΕΑ. Σήμερα η πληρωμή εισφοράς για επικουρική σύνταξη στον ΟΑΕΕ είναι προαιρετική.

Με τη νέα ρύθμιση γίνεται υποχρεωτική και για τους ελεύθερους επαγγελματίες.

17 ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΣΤΟΝ ΟΑΕΕ: Θα επεκταθεί η υποχρέωση ασφάλισης των επαγγελματιών στον ΟΑΕΕ και σε περιοχές που έχουν κάτω από 2.000 κατοίκους, οι οποίοι σήμερα ασφαλίζονται στον ΟΓΑ.

18 ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΣΟΦΩΝ: Προωθείται η ριζική αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων με κατάργηση των επιμέρους τρόπων υπολογισμού που ισχύουν για τα χρόνια ασφάλισης μέχρι το 2008, ή το 2010, ώστε να προετοιμαστεί το έδαφος για τη βασική σύνταξη των 360 ευρώ που θα παίρνουν από το 2015 όσοι έχουν 35 έτη παραμονής στην Ελλάδα.

Το θέμα αυτό θα αποτελέσει αντικείμενο της επιτροπής, καθώς και η πλήρης κατάργηση των 90 μικρών και διάσπαρτων Ταμείων και τομέων ασφάλισης που λειτουργούν σήμερα και η περαιτέρω ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων σε τρία: ΙΚΑ, ΟΓΑ και ΟΑΕΕ.

Πηγη: enet.gr