Ακίνητα: μια στο σφυρί και μια στο γκισέ

Με σκοπό να αποκατασταθεί η ροή χρήματος από τους δανειολήπτες προς τις τράπεζες, καταβάλλοντας έστω μία ελάχιστη δόση ίση με το 10% του εισοδήματός τους, και να προστατευθεί η πρώτη κατοικία του 90% των δανειοληπτών συντάχτηκε τελικώς η ρύθμιση για τους πλειστηριασμούς από το υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, η οποία θα τεθεί σε ισχύ για ένα μεταβατικό χρόνια διάστημα από 1ης.1.2014 μέχρι 31.12.2014.

Η νέα ρύθμιση αντικαθιστά την προηγούμενη του Παπαθανασίου (απαγορεύονται πλειστηριασμοί για χρέη μέχρι 200.000 ευρώ), πίσω από την οποία προστατεύονταν περίπου 14.000 δανειολήπτες. Σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζιτών, η νέα ρύθμιση αναμένεται να πλήξει περί τους 6.000-7.000 οφειλέτες και να οδηγήσει άλλους 7.000 στα γκισέ των τραπεζών.

Η ρύθμιση θα πρέπει να εγκριθεί από τους βουλευτές της συγκυβέρνησης και να κατατεθεί σήμερα στη Βουλή. Σε κάθε περίπτωση, η πρώτη κατοικία προστατεύεται όταν πληρούνται σωρευτικά τα εξής κριτήρια:

1 Η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας δεν υπερβαίνει τα 200.000 ευρώ.

2 Το καθαρό οικογενειακό εισόδημα χωρίς τις κρατήσεις για ασφαλιστικά ταμεία, φόρο εισοδήματος και εισφορά αλληλεγγύης, είναι μέχρι 35.000 ευρώ.

3 Η συνολική αξία της κινητής και ακίνητης περιουσίας είναι μικρότερη ή ίση με 270.000 ευρώ. Από το ποσό αυτό το σύνολο των καταθέσεων και κινητών αξιών του οφειλέτη δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 15.000 ευρώ.

Για οικογένειες που βαρύνονται φορολογικά με τρία και περισσότερα τέκνα, άτομα με αναπηρία άνω του 67% και όσους βαρύνονται φορολογικά από άτομα με αναπηρία άνω του 67%, τα παραπάνω όρια των προϋποθέσεων, αντικειμενική αξία πρώτης κατοικίας, εισόδημα και περιουσία, προσαυξάνονται κατά 10%. Δηλαδή, η αντικειμενική αξία της πρώτης κατοικίας να μην υπερβαίνει τα 220.000 ευρώ, το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα να είναι μικρότερο ή ίσο των 38.500 ευρώ το καθαρό, η συνολική αξία κινητής και ακίνητης περιουσίας μικρότερη ή ίση με 297.000 ευρώ και από το ποσό αυτό, το σύνολο των καταθέσεων και κινητών αξιών του οφειλέτη να μην υπερβαίνει τα 16.500 ευρώ.

Τα στοιχεία για το εισόδημα, το ύψος της περιουσίας και τα λοιπά στοιχεία θα αποδεικνύονται με υπεύθυνη δήλωση του οφειλέτη, στην οποία θα αναγράφονται τα πλήρη στοιχεία του, περιγραφή της πλήρωσης των παραπάνω προϋποθέσεων και λεπτομερής αναγραφή των καταθέσεων και κινητών αξιών και των κινήσεων που ξεπερνούν το ποσό των 1.000 ευρώ τους τελευταίους 24 μήνες.

4 Κατά τη διάρκεια αναστολής του πλειστηριασμού οι δανειολήπτες θα πρέπει να καταβάλλουν δόσεις ίσες με το 10% του καθαρού μηνιαίου εισοδήματός τους, όταν το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα δεν ξεπερνά τα 15.000 ευρώ, για οικογενειακά εισοδήματα άνω των 15.000 ευρώ υπολογίζεται ποσοστό 10% μέχρι του ποσού των 15.000 ευρώ και 20% για το υπερβάλλον εισόδημα. Δηλαδή σε αυτό υπάρχουν δύο κλίμακες.

Ενδεικτικά αναφέρεται ότι για ετήσιο εισόδημα 10.000 ευρώ, η μηνιαία δόση του δανείου θα διαμορφώνεται στα 83 ευρώ το μήνα και για εισόδημα 15.000 ευρώ, σε 125 ευρώ. Για 20.000 ευρώ εισόδημα η μηνιαία δόση ορίζεται σε 208 ευρώ, για 25.000 ευρώ σε 375 ευρώ και για 35.000 ευρώ σε 458 ευρώ.

5 Για τους ελεύθερους επαγγελματίες και εμπόρους, το ποσό αυτό θα πρέπει να είναι ίσο ή μεγαλύτερο του 30% της τελευταίας ενήμερης δόσης.

6 Για ανέργους με μηδενικό εισόδημα ή μοναδικό εισόδημα το επίδομα ανεργίας, παρέχεται φυσικά η δυνατότητα μηδενικών καταβολών.

7 Ο νόμος Κατσέλη για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά παραμένει σε ισχύ, όπως και ο νόμος για ενήμερους δανειολήπτες, αλλά δεν καλύπτονται πλέον περιπτώσεις όπως ήταν αυτές για πρώτη κατοικία αντικειμενικής αξίας από 200.000 ευρώ μέχρι 450.000 ευρώ ανάλογα με την οικογεναική κατάσταση (για παντρεμένο με δύο παιδιά).

Πώς βγήκαν τα κριτήρια

Το υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας οδηγήθηκε σε κριτήρια λαμβάνοντας υπ' όψιν τα στοιχεία της Ενωσης Τραπεζών, της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Συγκεκριμένα:

* Εννέα στους δέκα δανειολήπτες, δηλαδή 90%, έχουν κύρια κατοικία αντικειμενικής αξίας μικρότερης των 200.000 ευρώ που τίθεται ως όριο προστασίας. Το 90% των δανειοληπτών είναι κάτω από αυτό το όριο.

* Το 90% των νοικοκυριών με στεγαστικό δάνειο έχουν καθαρό ετήσιο οικογενειακό εισόδημα μικρότερο ή ίσο των 35.000 ευρώ, που είναι το δεύτερο όριο που μπαίνει, το εισοδηματικό.

* Η μέση αξία της κινητής και ακίνητης περιουσίας για το σύνολο των νοικοκυριών ανέρχεται στα 110.200 ευρώ, δηλαδή το 50% των νοικοκυριών έχει περιουσία χαμηλότερης αξίας από τα 110.000 ευρώ.

* Για το σύνολο των δανειοληπτών η μέση αξία της συνολικής περιουσίας τους ανέρχεται στα 173.966 ευρώ.

* Το μέσο ποσό καταθέσεων ανέρχεται στα 3.600 ευρώ, ενώ η συνολική αξία των χρηματοοικονομικών στοιχείων, δηλαδή καταθέσεις, επενδύσεις, ομόλογα, μετοχές και λοιπά που διαθέτουν τα νοικοκυριά στη χώρα μας, ανέρχεται κατά μέσο όρο στα 4.400 ευρώ.

* Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών, 92,8% των καταθετών διαθέτουν καταθέσεις συνολικού ύψους έως 10.000 ευρώ. Το όριο αυτό έθεσε το υπουργείο στα 15.000 ευρώ.

Ψηφίζουν με... διευκρινίσεις

Της ΒΙΚΥΣ ΣΑΜΑΡΑ v.samara@eleftherotypia.net

Προς ψήφιση φαίνεται πως οδεύει η ρύθμιση για τους πλειστηριασμούς, με την ανοχή τρόικας και βουλευτών. Παρά τις διευκρινίσεις και βελτιώσεις που ζητούν οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ από τον υπουργό Ανάπτυξης Κωστή Χατζηδάκη, το σχετικό νομοσχέδιο έγινε δεκτό καταρχήν θετικά από τις Κοινοβουλευτικές Ομάδες χωρίς προς το παρόν απειλές καταψήφισης.

Ο κ. Χατζηδάκης συναντήθηκε χθες δύο φορές με τους βουλευτές της Ν.Δ. στη Βουλή, μία το πρωί πριν από την παρουσίαση του νομοσχεδίου και μία το βράδυ μετά την ψηφοφορία. Πολλοί τον ρώτησαν γιατί εφόσον η κυβέρνηση θα εφαρμόσει από το 2015 το ιρλανδικό μοντέλο καταθέτει νέα μεταβατική ρύθμιση και δεν παρατείνει απλώς το ισχύον καθεστώς. Βουλευτές της επαρχίας εξέφρασαν ενστάσεις για το κριτήριο της συνολικής ακίνητης και κινητής περιουσίας, και διαμαρτυρήθηκαν ότι η κυβέρνηση φέρνει το νομοσχέδιο τελευταία στιγμή, ενώ χρειάζεται προσεκτική μελέτη προκειμένου να διασφαλιστεί ότι «ο διάβολος δεν κρύβεται στις λεπτομέρειες».

Στο ΠΑΣΟΚ σχολίαζαν σε πρώτη φάση θετικά το όριο των 200.000 ευρώ αντικειμενικής αξίας και των 35.000 ευρώ καθαρού οικογενειακού εισοδήματος.

«Κερκόπορτα για ξεσπίτωμα» χαρακτηρίζει το σχέδιο νόμου της κυβέρνησης ο ΣΥΡΙΖΑ, υποστηρίζοντας ότι δεν δημιουργεί πραγματική ασπίδα προστασίας γύρω από την πρώτη κατοικία. Αναφέρει ότι η παράταση της προστασίας των δανειοληπτών για ένα χρόνο που έχει προτείνει είναι κοινωνικά δίκαιη και στηρίζει τα αδύναμα στρώματα.

«Αν δεν υπάρξει κούρεμα των οφειλών εδώ και τώρα με απόφαση της Βουλής, δεν θα μπορέσει να ανακουφιστεί ο κόσμος» δήλωσε ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας, υποστηρίζοντας ότι η πρόταση για παράταση ενός χρόνου «μπορεί να προσφέρει μια ανακούφιση για ένα χρόνο, αν πάνε παραπίσω οι πλειστηριασμοί, δεν λύνει όμως το πρόβλημα». Η ΔΗΜΑΡ είχε καταθέσει τρεις φορές τροπολογία στη Βουλή για την παράταση της προστασίας της πρώτης κατοικίας για ένα χρόνο.

«Αξιόπιστος δανειολήπτης» από το 2015

Από το 2015 και μετά θα ισχύσει ένα μόνιμο πλαίσιο διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων οφειλών, που θα διαμορφωθεί από τρεις παράγοντες:

1 Θα οριστεί Κυβερνητικό Συμβούλιο Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, με συμμετοχή των συναρμόδιων υπουργών Ανάπτυξης, Οικονομικών, Δικαιοσύνης και Εργασίας για την έκδοση Κώδικα Δεοντολογίας από την Τράπεζα της Ελλάδος που θα αφορά τον τρόπο διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων ιδιωτικών οφειλών. Το Κυβερνητικό Συμβούλιο θα ορίσει τις αρχές του «συνεργάσιμου δανειολήπτη» και των απαραίτητων δαπανών διαβίωσης, με βάση τα ετήσια στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ.

2 Θα συνταχθεί Κώδικας Δεοντολογίας προκειμένου να αποτελέσει σημείο αναφοράς στις απόπειρες εξωδικαστικού συμβιβασμού και ενώπιον των δικαστηρίων. Ο Κώδικας Δεοντολογίας θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων διατάξεις σχετικά με τις διαδικασίες αξιολόγησης κινδύνου, διαδικασίες αξιολόγησης της δυνατότητας αποπληρωμής κ.α.

3 Θα υπάρχει διαμεσολάβηση από το Συνήγορο του Καταναλωτή. Ο Συνήγορος του Καταναλωτή θα είναι αρμόδιος για τη διαμεσολάβηση μεταξύ δανειστών και οφειλετών.

ΕΚΠΟΙΖΩ: Πάμε για γενικευμένη απελευθέρωση πλειστηριασμών

Της ΝΤΙΝΑΣ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ

Κάθε άλλο παρά ικανοποίηση δηλώνουν καταναλωτικές οργανώσεις και κινήματα πολιτών από τη νομοθετική ρύθμιση που αφορά τους πλειστηριασμούς. «Τα κριτήρια που ανακοινώθηκαν δεν είναι αντικειμενικά και δίκαια, αλλά βασίζονται σε απρόσωπους αριθμούς και μέσους όρους», τονίζει η ΕΚΠΟΙΖΩ.

Αναβρασμός επικρατεί και στο πεδίο των κινημάτων, καθώς δεκάδες συλλογικότητες καλούν τον κόσμο αύριο σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας και πορεία προς τη Βουλή, ημέρα κατά την οποία θα ψηφιστεί το κρίσιμο νομοσχέδιο για το φόρο ακίνητης περιουσίας και την επομένη ακολουθεί αυτό που αφορά τους πλειστηριασμούς.

Πήρε φωτιά η «γραμμή»

Το πόσο η κοινωνία δεν μπορεί να αντέξει τις νέες ρυθμίσεις που προωθούνται φαίνεται και από την εξαιρετικά μεγάλη ανταπόκριση που είχε στους πολίτες η τηλεφωνική γραμμή που έθεσε σε λειτουργία πριν από δέκα μέρες ο Συντονισμός Συλλογικοτήτων Αττικής, στον οποίο όσοι καλούν, μπορούν να βρουν τη συμπαράσταση, αλληλεγγύη, νομική βοήθεια, αλλά και ανθρώπους οι οποίοι θα προστρέξουν με στόχο τη ματαίωση προγραμματισμένων πλειστηριασμών. Ο Γ. Μπακαγιάννης, μέλος του Συντονισμού Συλλογικοτήτων, λέει στην «Ε» ότι «δεχθήκαμε πάνω από 700 τηλεφωνήματα μέσα σε λίγες μέρες. Οι περισσότεροι είναι άνθρωποι που δεν ξέρουν πώς να διαχειριστούν τα κόκκινα δάνειά τους».

Η ΕΚΠΟΙΖΩ από την άλλη πλευρά εκτιμά ότι πρόκειται στην ουσία για μια γενική απελευθέρωση των πλειστηριασμών, με περιορισμένη μόνο προστασία της κύριας κατοικίας, καθώς η ευεργετική για την πλειονότητα των δανειοληπτών απαγόρευση πλειστηριασμών όλων των ακινήτων για οφειλές μέχρι 200.000 ευρώ σε τράπεζες καταργείται.

Οπως τονίζει, αποτέλεσμα αυτής της κατάργησης είναι η έκθεση στον κίνδυνο πλειστηριασμού έναντι εξευτελιστικών τιμημάτων ακινήτων, όπως εξοχικές κατοικίες, οικόπεδα, καταστήματα που αποφέρουν ενδεχομένως κάποιο εισόδημα, ενώ δεν έχουν εκλείψει, αντίθετα έχουν επιδεινωθεί, οι συνθήκες υπό τις οποίες αρχικά νομοθετήθηκε η προστασία αυτή το 2008.

Ερωτήματα

Αξιοσημείωτη επίσης είναι η υποσημείωση της καταναλωτικής οργάνωσης, ότι στις χθεσινές ανακοινώσεις του προς ψήφιση νομοσχεδίου δεν διευκρινίζονται τα εξής:

α) αν οι οφειλές θα συνεχίσουν να εκτοκίζονται κατά τη διάρκεια της «προστασίας», φορτώνοντας με υπέρογκους τόκους ιδίως τα προϊόντα καταναλωτικής πίστης,

β) αν θα προστατεύεται και η μοναδική κατοικία του οφειλέτη,

γ) με ποιο τρόπο θα ελέγχεται η πλήρωση των προϋποθέσεων, με τον κίνδυνο επίσπευσης μαζικών πλειστηριασμών από τις τράπεζες, και οι οφειλέτες θα αναγκάζονται να προσφεύγουν σε πολυέξοδες ανακοπές και αιτήσεις αναστολής στα δικαστήρια.

Πηγη: enet